Cùng với sự phát triển của kinh tế, xã hội và tình hình gia tăng dân số hiện nay, lượng rác thải ra ngoài môi trường ngày càng lớn. Rác thải không được vứt đúng nơi quy định, không được phân loại và quá tải sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng, làm ô nhiễm môi trường nước, đất cũng như không khí. Khi môi trường bị ô nhiễm, sức khỏe và sự sống của con người cũng như các loài sinh vật khác sẽ bị đe dọa. Chính vì vậy, hiện nay ở Việt Nam nói riêng và các quốc gia khác trên toàn thế giới nói chung đã tích cực đề xuất và áp dụng các công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt để góp phần bảo vệ môi trường. Trong bài này, hãy cùng Phương Nam 24h tìm hiểu xem những công nghệ đó là gì?
Công nghệ xử lý rác thải ở Việt Nam
Hiện nay, việc xử lý rác thải sinh hoạt ở Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn, chẳng hạn như: Độ ẩm rác thải cao; Rác có chứa nhiều thành phần khác nhau và chưa được phân loại triệt để; Rác ở nông thôn và đô thị có sự khác biệt lớn về thành phần cũng như số lượng; Chưa có sự đồng bộ về một công nghệ xử lý rác thải chung; Chưa có sự đầu tư chuyên sâu dẫn đến mất tính hiệu quả khi áp dụng; Cuối cùng là chưa thật sự hiểu biết về kỹ thuật và cách thực hiện các công nghệ xử lý rác thải.
Công nghệ xử lý rác thải ở Việt Nam được áp dụng sớm nhất đó chính là chôn lấp. Theo đó, người dân cũng như các cơ quan ban ngành sẽ chọn ra một vùng đất trống, xa khu dân cư và đào một hố lớn để chứa rác. Khi hố rác đầy, sẽ tiến hành lấp đất và tiếp tục tạo ra một hố khác, tại vùng đất khác. Tuy nhiên, trong những năm trở lại đây, quỹ đất để thực hiện chôn lấp rác đã bị thu hẹp, các chất thải thứ cấp phát sinh từ chôn lấp (khí CO2, CH4, SO2,...) và nước rỉ rác phát sinh đã làm cho công nghệ này không còn hữu hiệu nữa.
Ngoài ra, nước ta hiện nay còn áp dụng một số công nghệ xử lý rác tiên tiến được nhiều nước trên thế giới áp dụng, chẳng hạn như: công nghệ Seraphin, Tân Sinh Nghĩa (ASC) và MBT - CD - 08. Tuy nhiên, mỗi công nghệ đều tồn tại nhiều khó khăn nên vẫn chưa thực sự mang lại hiệu quả. Để có thể tìm ra công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt tốt và phù hợp nhất với thực trạng của Việt Nam hiện nay, chúng ta có thể tìm hiểu kỹ hơn về những giải pháp khác được áp dụng ở các quốc gia trên thế giới.
Các công nghệ xử lý rác thải trên thế giới hiện nay
Nếu như công nghệ xử lý rác thải bằng cách chôn lấp vẫn được áp dụng tại Việt Nam thì ở các quốc gia phát triển trên thế giới, phương pháp này đã bị loại bỏ hoàn toàn. Thay vào đó, các công nghệ xử lý rác thải trên thế giới hiện nay có thể kể đến như:
1. Công nghệ thiêu đốt
Công nghệ thiêu đốt được thực hiện với những loại rác đã tách lọc bằng phương pháp thủ công. Cụ thể là phân thành các nhóm rác, sau đó lại tiếp tục gom các nhóm có chung kích thước để xử lý một lần. Rác thải xử lý theo công nghệ này phải đảm bảo có độ ẩm xấp xỉ 50% để có thể tự cháy trong nhiệt độ của các lò sơ cấp từ 800 - 850 độ C, lò thứ cấp từ 900 - 1.050 độ C. Đây là công nghệ xử lý rác mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, đối với rác thải có độ ẩm lớn như ở Việt Nam (khoảng 60 - 70%) thì vấn đề đặt ra là làm thế nào để áp dụng công nghệ này. Trước hết, chúng ta có thể tiếp thu cách xử lý của người Nhật.
Nhật Bản là một quốc gia áp dụng hiệu quả nhất công nghệ thiêu đốt để xử lý rác thải sinh hoạt. Theo đó, người dân Nhật Bản luôn ý thức về việc phân loại rác và đổ rác đúng nơi quy định. Tiếp đó, họ thực hiện công nghệ đốt hóa lỏng tầng sôi (CFB). Với công nghệ này, rác sẽ được vùi dưới một lớp cát (để làm giảm độ ẩm) sau đó sử dụng lưu lượng không khí và một hóa chất khác để tiêu hủy rác trong lò nung. Công nghệ này có ưu điểm là rác thải được xử lý trong thời gian ngắn, giúp giảm lượng khí thải như NO và NO2 rất nhiều.
2. Công nghệ sinh học
Xử lý rác bằng công nghệ sinh học được áp dụng ở rất nhiều quốc gia trên thế giới. Công nghệ này được mỗi quốc gia thực hiện bằng các phương pháp khác nhau. Trong đó, nổi bật nhất là:
- Phương pháp ủ hiếu khí: Được thực hiện ở Đức và Mĩ. Theo đó, các loại rác thải hữu cơ sau khi thu gom sẽ được ủ trong hầm kín. Sau khoảng 90 - 100 ngày, khi rác đã “hoai” thì sẽ tiếp tục được phân loại thành các hợp chất khác nhau để tái chế. Đây là phương pháp mang lại hiệu quả kinh tế cao.
- Phương pháp sử dụng enzim sinh học: Phương pháp này được thực hiện ở Áo - Một quốc gia nhỏ bé nhưng lại có thành tựu to lớn trong xử lý rác thải nhựa. Theo đó, các loại rác thải nhựa sẽ được đốt cháy, nghiền nhỏ. Cuối cùng, chúng được tác động bởi enzim là một loại nấm để tái chế thành nhựa PET.
Tìm hiểu thêm: Ý nghĩa của kí hiệu "PET" trên vỏ chai nhựa
Ngoài ra, một số quốc gia còn sử dụng công nghệ ủ sinh học để tạo ra phân bón từ mùn hữu cơ của rác. Theo đó, các loại mùn hữu cơ sẽ được ủ trong 30 ngày đổ lại. Khi đạt yêu cầu, chúng được trộn thêm thành phần dinh dưỡng N, P, K, các nguyên tố trung lượng, vi lượng để đạt tiêu chuẩn phân phân bón.
3. Công nghệ xử lý rác theo chiến lược 3RVE
Đây là công nghệ xử lý rác được nhiều nước trên thế giới áp dụng hiện nay. Theo đó, khi thực hiện cần phải lưu ý đến chiến lược 3RVE. Tức là: Reduce (giảm thiểu), Recycle (tái chế), Rense (sử dụng lại) - Validate (nâng cao giá trị) - Eliminate (xử lý những phần không thể sử dụng).
Đây là một hệ thống xử lý rác thải sinh hoạt vì có nhiều khâu trong quá trình thực hiện: phân loại, thiêu đốt, tái chế, sử dụng lại và cuối cùng là chôn lấp phần không thể xử lý được (lượng chôn lấp thông thường theo quy định<10%). Và để thực hiện công nghệ này thì trước tiên cần phải chú ý đến độ ẩm, thành phần của rác. Sau đó, áp dụng các công nghệ sinh học phù hợp để cuối cùng có thể xử lý rác thải một cách có hiệu quả nhất.
Trên đây là một số công nghệ xử lý rác thải ở Việt Nam và các quốc gia khác trên thế giới hiện nay mà đội ngũ biên tập viên chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc. Có thể thấy, để áp dụng các công nghệ xử lý rác thải một cách có hiệu quả thì quan trọng nhất vẫn là việc phân loại rác trước khi thải ra ngoài môi trường và bỏ rác đúng nơi quy định để dễ dàng cho việc thu gom. Vậy nên hi vọng sau khi tham khảo bài viết, các bạn sẽ cùng chung tay để góp phần giúp công tác xử lý rác đạt hiệu quả cao, từ đó bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp.
