Các chất ma túy gây ra rất nhiều mối nguy hại cho cơ thể, đời sống con người và sự phát triển chung của toàn xã hội. Những năm gần đây, tội phạm về ma túy luôn không ngừng gia tăng một cách nhanh chóng. Không những vậy, các hành vi và thủ đoạn của loại tội phạm này ngày càng trở nên nguy hiểm, tinh vi hơn. Hãy cùng Phương Nam 24h tìm hiểu về khái niệm và đặc điểm tội phạm ma túy.
Khái niệm về tội phạm ma túy
Không phải ai cũng biết, những hành vi nào liên quan đến ma túy sẽ bị coi là tội phạm. Để rõ hơn về vấn đề này, hãy cùng tìm hiểu về khái niệm tội phạm ma túy và định danh các loại tội phạm về ma túy.
1. Tội phạm ma túy là gì?
Tại Điều 1 và Điều 3, Nghị định số 67/2001/NĐ-CP có quy định: Các chất ma túy đều rất độc hại nên bị cấm một cách tuyệt đối trừ những trường hợp buộc phải sử dụng để phục vụ công tác kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế theo điều trị. Những cơ quan, tổ chức, cá nhân nào thực hiện các công việc sản xuất, nghiên cứu, giám định, vận chuyển, mua bán, tàng trữ, trao đổi, nhập khẩu, xuất khẩu, sử dụng chất ma túy độc hại, độc dược đều phải tuân thủ quy định của pháp luật về kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.
Bên cạnh đó, tại Chương I, Bộ luật hình sự 1999 cũng nêu rõ: Mọi trường hợp sử dụng các chất nghi là ma túy hoặc các tiền chất ma túy (được quy định trong những danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành) nếu được phát hiện đều bị thu giữ để giám định và phân loại.
- Nếu những chất này được giám định là ma túy thì các cá nhân, tổ chức, cơ quan thực hiện công tác sản xuất, sử dụng, tàng trữ,...sẽ bị coi là tội phạm.
- Nếu những chất được giám định không phải là ma túy hoặc tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép ma túy nhưng các cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi này một cách cố ý sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Trường hợp các cá nhân, tổ chức biết chất ma túy là giả nhưng làm cho người khác tưởng là thật để mua bán, trao đổi, thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm về tội phạm ma túy. Tuy nhiên, trường hợp này sẽ bị truy cứu về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 139 Bộ luật hình sự.
2. Định danh các loại tội phạm ma túy
Tại Chương II, thông tư liên tịch 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP, hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Chương XVIII của Bộ luật hình sự năm 1999 thì tội phạm về ma túy được chia thành các loại:
- Tội trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy (Điều 192).
- Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 193).
- Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy (Điều 194).
- Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 195).
- Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán các phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 196).
- Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 197).
- Tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 198).
- Tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 199).
- Tội cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 200).
- Tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng thuốc gây nghiện hoặc các chất ma túy khác (Điều 201).
Đặc điểm của loại tội phạm về ma túy
Tội phạm ma túy được đánh giá là một trong những loại tội phạm nguy hiểm, chỉ xếp sau tội phạm khủng bố, chính trị. Sở dĩ có điều này xuất phát từ những đặc điểm về loại tội phạm này như:
- Gây ra hành vi nguy hiểm cho xã hội: Hành vi phạm tội liên quan đến ma túy nói chung là hành vi gây nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của con người, trật tự công cộng, an toàn xã hội; gây tan vỡ hạnh phúc gia đình; là nguyên nhân dẫn đến các loại tội phạm hình sự khác.
- Xâm phạm chế độ quản lý các chất ma túy của Nhà nước: Nhà nước nghiêm cấm các hành vi sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng,…các chất ma túy trái phép. Tội phạm ma túy là người xâm phạm, vi phạm chế độ quản lý các chất ma túy của Nhà nước nói chung.
- Cố ý vi phạm: Người phạm tội liên quan đến ma túy (sản xuất, mua bán, vận chuyển, sử dụng,…) biết rõ hành vi của mình là vi phạm Pháp luật nhưng vẫn cố ý thực hiện.
Trên đây là khái niệm, đặc điểm và định danh tội phạm về ma túy mà đội ngũ biên tập viên chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc. Hi vọng sau khi tham khảo bài viết, các bạn đã hiểu rõ hơn về tội phạm ma túy là gì.
