Nếu như người phụ nữ miền Bắc thường để lại trong chúng ta hình ảnh duyên dáng, thướt tha của chiếc áo tứ thân, chiếc khăn mỏ quạ, người phụ nữ Huế là nét đẹp quý phái, mỏng manh với tà áo dài màu tím thì người phụ nữ Nam Bộ mang đến hình ảnh đằm thắm, dịu dàng, giản dị nhưng cũng không kém phần khỏe khoắn, vui tươi với chiếc áo bà ba. Và trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu về nguồn gốc xuất xứ áo bà ba - biểu tượng đặc trung của người phụ nữ Nam Bộ.
Nguồn gốc hình thành chiếc áo bà ba như thế nào?
Hiện nay, các nhà sử học vẫn chưa xác định được rõ ràng nguồn gốc của chiếc áo bà ba là như thế nào. Theo đó, có một số giả thiết phổ biến vẫn được nhiều người chấp nhận. Cụ thể:
- Giả thiết 1: Áo bà ba xuất hiện vào thời nhà Hậu Lê (1442 - 1789) ở Nam Bộ do ảnh hưởng của người Chăm.
- Giả thiết 2: Áo bà ba có vẻ giống như chiếc “áo đàn ông cổ tròn và cửa ống tay hẹp” mà Lê Quý Đôn (1726 - 1784) đã mô tả khi nói về người dân xứ Thuận Quảng trở vào ở cuối thế kỷ thứ 18.
- Giả thiết 3: Áo bà ba xuất hiện vào nửa đầu thế kỷ thứ 19 do nhà giáo dục học, ngôn ngữ học Trương Vĩnh Ký (1837 - 1898) biến đổi từ kiểu áo của người dân đảo Pénang (một hòn đảo lớn ở ngoài khơi bờ biển Tây Bắc của bán đảo Malaysia).
- Giả thiết 4: Theo nhà văn, nhà báo Sơn Nam (1926 - 2008), áo bà ba được du nhập vào nước ta từ cuối thế kỷ thứ 19. Trong đó, cái tên bà ba có lẽ xuất xứ từ người Bà - ba, một nhóm người Hoa lai với người Mã Lai đang sinh sống ở Malaysia hoặc Singapore lúc bấy giờ.
- Giả thiết 5: Một quan niệm khác lại cho rằng áo bà ba có thể được cách tân từ kiểu áo lá và áo xá xẩu may từ vải buồm đen của những công nhân người Hoa.
Tuy nhiên, các giả thiết trên đều vẫn còn một số thiếu sót, cần phải xem lại. Do đó hiện nay, xuất xứ thực sự của áo bà ba vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên có một điều mà ai cũng phải công nhận, đó là chiếc áo bà ba thực sự đã trở thành một nét văn hóa truyền thống, một biểu tượng đẹp cho sự dịu dàng, đằm thắm nhưng không kém phần tươi tắn, khỏe mạnh của người con gái Nam Bộ xưa và nay.
Quá trình phát triển của chiếc áo bà ba
1. Áo bà ba cổ điển
Chiếc áo bà ba cổ điển thường có màu đen bởi nó sạch và dễ giặt giũ, rất thích hợp khi làm công việc đồng áng. Vải áo thường dùng cũng là loại vải dễ giặt, dễ khô như vải một, vải ú, vải sơn đầm hay vải tám,….Bên cạnh đó để giúp mọi người làm việc dễ dàng và thoải mái hơn, chiếc áo thường được may rộng và xẻ tà. Chính bởi sự tiện lợi và thoải mái như vậy nên người dân Nam Bộ, dù đàn ông hay đàn bà, cũng đều mặc áo bà ba cả lúc đi làm, đi chợ lẫn khi đi chơi. Riêng lúc đi chơi, người dân ở đây thường chọn những chiếc áo có màu sắc tươi sáng, nhẹ nhàng được làm từ chất liệu vải đắt tiền như sa tanh, lụa,….
2. Áo bà ba thời hiện đại
Do sự chuyển biến về văn hóa, những chiếc áo bà ba cũng được thay đổi, thêm thắt, cách tân để phù hợp hơn với hình ảnh người phụ nữ thành thị hiện đại. Áo bà ba hiện nay hầu như không còn thẳng và rộng như xưa mà được may hẹp hơn, nhấn eo bụng, eo ngực để giúp tôn thêm dáng cho người mặc. Ngoài ra, áo bà ba còn được thiết kế sáng tạo với các kiểu chắp vai, cổ tay, ráp tay,….
Bên cạnh kiểu dáng, sự đột phá của ngành công nghiệp may mặc cũng mang lại nhiều sự thay đổi. Áo bà ba hiện nay không chỉ đa dạng về kiểu dáng mà còn được phân thành nhiều loại vải với màu sắc khác nhau. Hàng nút cài cũng được đổi mới, cách tân thành cúc áo hay nút bấm đa dạng theo kiểu phương Tây.
Trên đây là một số thông tin về nguồn gốc của chiếc áo bà ba mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Do mang đậm nét văn hóa truyền thống của dân tộc nên hiện nay, áo bà ba vẫn thường được sử dụng nhiều trong các buổi biểu diễn văn nghệ để thể hiện cho hình ảnh người con gái Nam Bộ mặn mà, đằm thắm, dịu dàng nhưng không kém phần khỏe mạnh, vui tươi và năng động. Vì vậy nếu đang có nhu cầu sử dụng áo bà ba cho chương trình biểu diễn văn nghệ, bạn có thể tìm đến một số cửa hàng cho thuê áo bà ba uy tín, chất lượng để được cung cấp dịch vụ với mức giá hợp lý.
