Chắc hẳn hầu hết mỗi người trong chúng ta đều biết đến chiếc thẻ vàng và thẻ đỏ được trọng tài rút ra để phạt các cầu thủ trong môn bóng đá. Nhưng liệu bạn có biết hai chiếc thẻ này được sử dụng lần đầu tiên vào năm nào? Khi nào thì trọng tài sử dụng thẻ vàng và thẻ đỏ theo luật bóng đá hay không? Hãy cùng Phương Nam 24h tìm hiểu nhé.
Theo luật bóng đá, thẻ vàng và thẻ đỏ là gì?
Thẻ vàng và thẻ đỏ được gọi chung là thẻ phạt, là một phương tiện cảnh báo, khiển trách hoặc xử phạt một cầu thủ, huấn luyện viên hoặc nhân viên của đội. Thẻ phạt được sử dụng bởi trọng tài để chỉ ra rằng một cầu thủ đã có hành vi phạm lỗi. Khi sử dụng, trọng tài sẽ giơ cao tấm thẻ lên đầu trong khi nhìn hoặc chỉ tay về phía cầu thủ phạm lỗi. Hành động này được xem là một cách giải thích rõ ràng, trung lập về mặt ngôn ngữ đối với cầu thủ, khán giả hay các nhân viên ở tất cả các quốc gia.
Ý tưởng sử dụng thẻ vàng và thẻ đỏ để truyền đạt quyết định bắt nguồn từ vị trọng tài người Anh Ken Aston (1915 - 2001). Ở World Cup năm 1966, ông được bổ nhiệm vào ủy ban trọng tài FIFA và chịu trách nhiệm cho tất cả các trọng tài tại mùa giải này.
Trong trận tứ kết giữa đội tuyển Anh gặp đội tuyển Argentina, vị trọng tài người Đức Rudolf Kreitlein đã ra quyết định cảnh cáo hai cầu thủ người Anh là Sir Robert Charlton và Jack Charlton đồng thời đuổi đội trưởng Argentina là Antonio Rattín ra khỏi sân. Tuy nhiên Rattín từ chối rời sân và đứng lại tranh luận một cách giận dữ với Kreitlein (dù cả hai không ai hiểu ngôn ngữ của nhau). Trận đấu đã phải tạm dừng một thời gian cho đến khi Rattín miễn cưỡng ra khỏi sân.
Sau khi trận đấu kết thúc, Jack Charlton lúc này cũng mới nhận ra là mình đã bị cảnh cáo sau khi đọc một tờ báo và ông gọi điện cho Aston để xác nhận lại chuyện này. Aston lúc này đang lái xe trên đường đã thực sự bị bối rối sau câu hỏi của Charlton. Và trong chuyến đi, khi dừng lại tại một ngã ba giao thông, ông đã nhận ra ngôn ngữ thông qua sự mã hóa màu sắc của đèn đường giao thông với màu vàng - “dừng nếu an toàn để làm như vậy” và màu đỏ - “dừng lại” sẽ vượt qua mọi rào cản giữa các cầu thủ, khán giả và trọng tài.
Aston sau đó đã về nhà, giải thích tình trạng khó xử trên với vợ mình. Và bà đã lấy hai tấm bìa xây dựng, vẽ màu rồi cắt cho vừa với túi sơ mi của chồng mình. Từ đó, hai tấm thẻ phạt đã được phát minh và sử dụng lần đầu tiên ngay trong kỳ World Cup 1970 ở Mexico.
Có một điều khá thú vị là hai tấm thẻ phạt trong bóng đá chính là nguồn gốc cho việc áp dụng thẻ phạt ở nhiều môn thể thao khác. Và hiện nay thẻ vàng cùng với thẻ đỏ cũng đang là những thẻ phạt được áp dụng phổ biến ở nhiều môn thể thao nhất trên toàn thế giới.
Luật sử dụng thẻ vàng và thẻ đỏ trong bóng đá
1. Luật thẻ vàng trong bóng đá
Theo Điều 12 của Luật bóng đá do FIFA áp dụng ở tất cả các quốc gia thì thẻ vàng được trọng tài đưa ra để cho cầu thủ biết mình đã được chính thức cảnh báo. Cầu thủ này sau đó vẫn sẽ được tiếp tục thi đấu tuy nhiên nếu anh ta nhận thêm một thẻ vàng nữa thì sẽ bị đuổi ra khỏi sân (trọng tài giơ thẻ vàng thêm một lần nữa rồi giơ thẻ đỏ). Như vậy, có thể thấy là 2 thẻ vàng sẽ bằng 1 thẻ đỏ. Trong trận đấu, chỉ cầu thủ, cầu thủ dự bị và cầu thủ đã thay thế mới nhận thẻ vàng.
Cũng theo luật, một cầu thủ sẽ phải nhận thẻ vàng nếu có những hành vi phạm lỗi sau đây:
1. Ứng xử phi thể thao: Giả vờ ngã hoặc ghi bàn bằng tay.
2. Tỏ ra bất đồng quan điểm với trọng tài bằng lời nói hoặc hành động.
3. Liên tục vi phạm một lỗi theo Luật bóng đá.
4. Trì hoãn việc tiếp tục trận đấu: Tỏ ra chậm chạp trong việc phát bóng, sút phạt hay ném biên.
5. Không giữ khoảng cách tối thiểu với một cầu thủ đối phương đang chuẩn bị thực hiện đá phạt góc, ném biên hoặc sút phạt.
6. Vào sân mà không có sự cho phép của trọng tài.
7. Ra sân mà không có sự cho phép của trọng tài.
2. Luật thẻ đỏ trong bóng đá
Cũng theo điều 12, một thẻ đỏ sẽ được trọng tài đưa ra để biểu thị việc cầu thủ đó đã bị đuổi. Một cầu thủ bị đuổi khỏi sân phải rời sân ngay lập tức, không được tham gia vào trận đấu và không thể bị thay thế bằng các cầu thủ dự bị, buộc đội của anh ta phải chơi với số người ít hơn. Chỉ cầu thủ, cầu thủ dự bị và cầu thủ thay thế mới có thể nhận thẻ đỏ. Nếu thủ môn nhận thẻ đỏ, một cầu thủ khác sẽ phải đảm đương nhiệm vụ giữ khung thành. Và các đội bóng thường sẽ thay thế cầu thủ này với một thủ môn dự bị nếu họ vẫn còn sự lựa chọn.
Theo luật, một cầu thủ sẽ phải nhận thẻ đỏ nếu có những hành vi sau:
1. Nhận được thẻ vàng thứ 2 trong cùng một trận đấu.
2. Phạm lỗi nghiêm trọng: Dùng vũ lực quá mức cố ý hoặc cố gắng tổn thương cầu thủ đối phương.
3. Có hành vi bạo lực: Khác với hành vi phạm lỗi nghiêm trọng, lỗi này có thể do cầu thủ thực hiện với bất cứ người nào, chẳng hạn như đồng đội, trọng tài hoặc khán giả,....
4. Khạc nhổ vào bất kỳ một người nào khác.
5. Ngăn cản một bàn thắng hoặc một cơ hội ghi bàn rõ ràng bằng cách dùng tay chơi bóng (không áp dụng cho thủ môn trong khu vực cấm địa của đội mình).
6. Cố ý phạm lỗi để ngăn chặn một cơ hội ghi bàn rõ ràng.
7. Sử dụng ngôn ngữ hoặc cử chỉ xúc phạm, lăng mạ, sỉ nhục.
Những lưu ý về thẻ vàng và thẻ đỏ trong luật bóng đá:
- Luật bóng đá nêu lên rằng các cầu thủ có thể ăn mừng khi ghi bàn, tuy nhiên hành vi quá khích như cởi áo hay leo lên hàng rào cũng sẽ có thể bị phạt thẻ vàng.
- Việc quyết định dùng thẻ vàng hay thẻ đỏ trong một số tình huống như chơi bóng bằng tay, phạm lỗi trong một pha tấn công hứa hẹn sẽ do trọng tài quyết định.
- Trong hầu hết các giải đấu, việc tích lũy một số thẻ vàng trong một số trận đấu sẽ khiến cho cầu thủ vi phạm không đủ điều kiện để tham dự một số trận đấu tiếp theo. Quy tắc phổ biến thường là hai thẻ vàng trong một giai đoạn của giải đấu sẽ dẫn đến việc tạm ngưng một trận.
- Khi một cầu thủ bị đuổi ra khỏi sân, họ không được phép ở trong khu vực kỹ thuật của đội bóng.
- Trong hầu hết các giải đấu, một thẻ đỏ trực tiếp (tức là thẻ đỏ nhận được không phải do kết quả của hai thẻ vàng liên tiếp) sẽ khiến cầu thủ vi phạm bị cấm tham gia vào một hoặc nhiều trận đấu tiếp theo.
- Trong nhiều giải đấu, nếu một đội bóng nhận được tổng cộng 5 thẻ đỏ trong một trận đấu, đội bóng đó sẽ không thể đảm bảo đủ yêu cầu tối thiểu 7 cầu thủ thi đấu chính thức. Trận đấu thường sẽ được dừng lại và đội bóng này cũng sẽ bị xử thua, bất chấp kết quả kết đấu lúc đó ra sao.
- Sau khi cầu thủ của một đội bị phạt thẻ vàng hoặc thẻ đỏ, đội còn lại sẽ được hưởng một quả đá phạt trực tiếp.
Trên đây là một số thông tin mà chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc về vấn đề thẻ vàng và thẻ đỏ được sử dụng lần đầu tiên vào năm nào cũng như những quy định về hai loại thẻ này theo Luật bóng đá. Hy vọng sau khi tham khảo bài viết, các bạn đã có thêm kiến thức về luật sử dụng thẻ trong bóng đá - Bộ môn thể thao vua đầy hấp dẫn và được yêu thích nhất trên thế giới hiện nay.
