Môi trường là khái niệm được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực với ý nghĩa khác nhau, chẳng hạn như: Môi trường phản ứng (trong hóa học); Môi trường cơ thể con người (trong sinh học); Môi trường xã hội (trong lịch sử, văn học, xã hội học);....Tuy nhiên, khái niệm môi trường bao quát, có mối liên hệ chặt chẽ với sự sống của con người, sinh vật và được quan tâm nhất hiện nay chính là môi trường tự nhiên. Trong bài viết này, các bạn hãy cùng Phương Nam 24h tìm hiểu về ý nghĩa và tầm quan trọng của môi trường.
Môi trường tự nhiên là tập hợp tất cả các yếu tố có mối liên hệ mật thiết và ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống của con người cũng như các loại sinh vật, chẳng hạn như: không khí, nước, đất, độ ẩm, ánh sáng, sinh vật, xã hội loài người,….Để hiểu rõ được tầm quan trọng của môi trường, các bạn cần hiểu chi tiết về vai trò và chức năng của nó.
1. Môi trường cung cấp không gian sống lý tưởng
Để có thể tồn tại và phát triển, con người cũng các loại sinh vật sống khác cần phải có nguồn thức ăn, phải thực hiện các quá trình hô hấp, trao đổi chất. Đặc biệt, con người cần phải thực hiện các hoạt động sinh hoạt khác như: nấu nướng, tắm rửa,.....Và môi trường chính là nơi cung cấp không gian lý tưởng, có đủ các thành phần để đáp ứng những nhu cầu trên của con người cũng như sinh vật. Cụ thể:
- Môi trường cung cấp không khí để con người và sinh vật hít thở, thực hiện quá trình hô hấp.
- Môi trường cung cấp nguồn nước sạch để phục vụ cho các hoạt động sinh hoạt của con người và nhu cầu về nước uống.
- Môi trường chứa đựng các yếu tố tự nhiên cần thiết để tạo ra nguồn thực phẩm, chẳng hạn như: đất, nước, không khí, ánh sáng, nhiệt độ,....
- Môi trường cung cấp không gian vững chắc để xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng, phục vụ cho nhu cầu về nơi ở, vui chơi, mua sắm và hoạt động sản xuất kinh doanh.
2. Môi trường là nơi chứa đựng và cung cấp tài nguyên
Vào thời kỳ đồ đá, con người chỉ biết thực hiện các hoạt động săn bắt, hái lượm để phục vụ cho đời sống của mình. Và môi trường chính là nơi cung cấp các loại thức ăn (hoa quả, rau cỏ, thịt động vật, thủy sản,...) cho họ. Cùng với sự phát triển của xã hội loài người thì nhu cầu khai thác tài nguyên thiên nhiên để thực các hoạt động sản xuất, kinh doanh, phục vụ cho đời sống hàng ngày không ngừng tăng cao. Và môi trường chính là nơi chứa đứng các nguồn tài nguyên và vật liệu đó, chẳng hạn như:
- Đất đá: Được khai thác để xây dựng các công trình nhà ở, trường học, bệnh viện,...các dự án cơ sở hạ tầng khác.
- Dầu mỏ, khí đốt: Phục vụ cho ngành công nghiệp sản xuất nhiên liệu, năng lượng.
- Rừng: Là nơi chứa cây cỏ, gỗ, được khai thác để phục vụ cho các ngành công nghiệp, xây dựng cũng như y tế. Ngoài ra, rừng còn là nơi cung cấp các loại động, thực vật quý hiếm.
3. Môi trường là nơi chứa đựng và đồng hóa chất thải
Trong quá trình sống, con người thường sử dụng các sản phẩm khác nhau để phục vụ cho những nhu cầu thiết yếu của mình. Và sau đó, những thứ không dùng đến hoặc không dùng được nữa sẽ trở thành rác thải. Bên cạnh đó, rác thải của con người cũng có thể xuất hiện khi thực hiện các hoạt động sản xuất nông nghiệp, công nghiệp. Hầu hết, lượng rác thải từ các hoạt động sản xuất và sinh hoạt hàng ngày của con người đều thải ra ngoài và được môi trường chứa đựng.
Khi rác thải được đưa vào môi trường, chúng sẽ được xử lý và đồng hóa bởi vi sinh vật hoặc nhờ các chức năng: Chức năng biến đổi lý hóa (phân hủy rác thải dưới tác động của ánh sáng - Hấp thụ và tách chiết các vật thải, độc tố); Chức năng biến đổi sinh hóa (sự hấp thụ các chất dư thừa, khử các chất độc bằng con đường sinh hóa); Chức năng biến đổi sinh học (khoáng hóa các chất thải hữu cơ, mùn hóa, nitrat hóa và phản nitrat hóa).
Như vậy, lượng rác thải sau khi được đưa ra môi trường, chúng sẽ nhanh chóng được xử lý để đảm bảo thành phần của các yếu tố tự nhiên như: đất, nước, không khí không bị thay đổi. Tuy nhiên hiện nay, vì dân số tăng nhanh nên lượng rác thải càng lớn, khả năng tiếp nhận và phân hủy chất thải của môi trường không thể thể đáp ứng kịp thời dẫn đến tình trạng ô nhiễm.
Tham khảo thêm: Thực trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam hiện nay
4. Môi trường là nơi lưu trữ cung cấp thông tin cho con người
Ngoài những chức năng trên, môi trường còn là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người. Từ khi trái đất được hình thành, con người cũng như các loài sinh vật khác đã trải qua một quá trình lịch sử tiến hóa rất dài. Và môi trường chính là nơi cung cấp những ghi chép về lịch sử xuất hiện, phát triển của con người, sinh vật. Ngoài ra, nói môi trường là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người là vì:
- Thông qua những biến đổi của các yếu tố tự nhiên như: gió, mưa, sự rung chuyển của đất,...hoặc các phản ứng trên cơ thể của một số loài sinh vật, con người có thể sớm phát hiện ra những thiên tai như: bão, động đất, núi lửa,....
- Môi trường là nơi lưu giữ nguồn gen của các loài động thực vật, các hệ sinh thái tự nhiên - nhân tạo, cảnh quan có giá trị thẩm mỹ để con người có thể thưởng thức, nghiên cứu và tạo nên những bước đột phá mới trong các lĩnh vực.
Trên đây là một số vai trò và chức năng tiêu biểu của môi trường mà đội ngũ biên tập viên chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc. Hi vọng sau khi tham khảo bài viết, các bạn đã biết môi trường có ý nghĩa như thế nào, từ đó cùng chung tay thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường, khắc phục ô nhiễm để bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta.
