Nước là một trong những thành phần của môi trường, đóng vai trò quan trọng đối với sự sống của con người và tất cả các sinh vật khác trên Trái Đất. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam nói riêng và các quốc gia khác trên thế giới nói chung đang phải đối mặt với những khó khăn, thách thức lớn khi nguồn nước ngày càng bị ô nhiễm. Môi trường nước bị ô nhiễm dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của con người mà còn hạn chế sự phát triển của nền kinh tế,....Vậy các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước ở Việt Nam hiện nay là gì?
Như thế nào là ô nhiễm môi trường nước?
Ô nhiễm môi trường nước là khi các thành phần trong nước có sự biến đổi về tính chất vật lý, hóa sinh,...theo chiều hướng tiêu cực bởi những vật thể lạ ở trạng thái rắn, lỏng hoặc khí. Những thay đổi này sẽ ảnh hưởng không tốt và trở nên độc hại với con người. Chẳng hạn như khi chúng ta sử dụng nước bị ô nhiễm để đun nấu có thể gặp phải một số vấn đề về tiêu hóa hoặc gặp phải các vấn đề về da nếu dùng để tắm rửa. Hiện nay, nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng nhất thường là các khu vực nước ngọt, ven biển và vùng biển khép kín.
Những nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường nước
Trong tự nhiên, môi trường nước bao gồm nhiều nguồn như: nước sông, nước biển, nước ao hồ,....Tuy nhiên, hầu hết các nguồn nước này đang dần bị ô nhiễm. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm nguồn nước chủ yếu là do những tác động của con người và chỉ một phần nhỏ là từ các yếu tố tự nhiên.
1. Ô nhiễm do tác động của tự nhiên
Hiện tượng bào mòn, sạt lở đồi núi
Đồi núi thường được cấu tạo chủ yếu bởi đất, đá và cây cối. Tuy nhiên, các yếu tố tự nhiên như: nắng, gió hay mưa sẽ làm cho các lớp đất đá bị bào mòn và dẫn đến hiện tượng sạt lở. Lúc này, đất sạt lở ven bờ sông sẽ làm dòng nước cuốn trôi theo các chất cơ học như: bùn, đất, cát, chất mùn,...và làm thay đổi tính chất của nước.
Núi lửa phun trào
Núi lửa hoạt động khiến magma tuôn trào ra những khu vực đất và nước xung quanh. Trong magma có chứa những thành phần sẽ làm thay đổi tính chất của nước. Bên cạnh đó, núi lửa phun trào còn làm xuất hiện các khí độc hại như: Lưu huỳnh, Metan, Clo,....Các chất khí này bốc lên cao và khi gặp mưa, chúng lại rơi xuống đất và nguồn nước dẫn đến ô nhiễm.
Triều cường dâng
Triều cường dâng làm cho nước bẩn, rác thải từ dưới cống tràn lên và trôi ra các sông hồ, gây ô nhiễm nguồn nước trên diện rộng. Bên cạnh đó, hiện tượng này còn làm cho nước biển dâng cao, xâm lấn và hòa tan các muối khoáng có nồng độ cao vào các vùng nước ngọt gây ô nhiễm.
Tuy nhiên, tự nhiên vốn luôn tồn tại sự cân bằng bởi các quá trình tuần hoàn. Vậy nên chỉ sau một thời gian, môi trường nước bị ô nhiễm do các yếu tố tự nhiên sẽ được trả lại nguyên vẹn như ban đầu.
2. Ô nhiễm do tác động của con người
Hoạt động sản xuất công nghiệp
Sản xuất công nghiệp là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường tại Việt Nam. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều các nhà máy, khu công nghiệp,...được xây dựng và đi vào hoạt động.
Tuy nhiên, chỉ có khoảng gần 40% trong số đó có xây dựng hệ thống xử lý chất thải theo tiêu chuẩn. Lượng chất thải từ các nhà máy, khu công nghiệp còn lại chưa qua xử lý mà thải trực tiếp ra môi trường sẽ làm ô nhiễm nguồn nước, đất và cả không khí. Bên cạnh đó, sự cố tràn dầu và các hoạt động khai thác dầu mỏ, khí đốt cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước, đặc biệt là nước biển.
Hoạt động sản xuất nông nghiệp
Để đảm bảo cho năng suất vụ mùa, người nông dân ở nước ta thường sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Thậm chí, một số nơi còn sử dụng cả những loại thuốc bị cấm vì gây hại cho môi trường. Lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật này chỉ được cây trồng hấp thụ một phần nhỏ. Số còn lại sẽ ngấm vào đất, nước làm các môi trường này bị ô nhiễm.
Đặc biệt, sau khi làm ô nhiễm nước bề mặt, chúng còn thấm sâu xuống lòng đất làm ô nhiễm mạch nước ngầm. Ngoài ra, phân, nước tiểu, thức ăn thừa,...của gia súc, gia cầm trong chăn nuôi cũng là nguyên nhân làm môi trường nước bị ô nhiễm.
Chất thải sinh hoạt của con người
Hàng ngày, các hoạt động sinh hoạt của con người thường tạo ra rất nhiều rác thải, chẳng hạn như: thức ăn thừa, bao bì ni lông, các loại chai lọ,....Sau đó, do không được phân loại và vứt đúng nơi quy định, rác thải xuất hiện tràn lan ở khắp nơi, làm ô nhiễm môi trường nước và cả đất. Các chất thải như: phân, nước tiểu, nước bẩn từ hoạt động giết mổ, chế biến thực phẩm,...của con người cũng là nguyên nhân làm nguồn nước ngày càng bị ô nhiễm.
Trên đây là những nguyên nhân chủ yếu làm môi trường nước hiện nay ở Việt Nam bị ô nhiễm mà đội ngũ biên tập viên Phương Nam 24h muốn chia sẻ với bạn đọc. Hi vọng sau khi tham khảo bài viết, các bạn đã biết nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước là gì để từ đó thay đổi những thói quen sinh hoạt không tốt, góp phần nhỏ vào việc bảo vệ nguồn nước nói riêng và môi trường nói chung.
