Luật thi đấu bóng đá bao gồm nhiều điều lệ do Liên đoàn bóng đá thế giới Fédération Internationale de Football Association (FIFA) đặt ra. Luật này được áp dụng cho tất cả các giải đấu chính thức. Đối với các trận đấu trong nước, không chuyên nghiệp,…thì có thể được sửa đổi để phù hợp hơn. Nếu bạn cũng là fan của bộ môn thể thao vua, hãy cùng đội ngũ biên tập viên Phương Nam 24h tìm hiểu về luật thi đấu trong môn bóng đá 11 người trong bài này.
Để đảm bảo tính thống nhất trên sân thi đấu bóng đá 11 người nói riêng và các sân thi đấu khác nói chung, Liên đoàn bóng đá thế giới FIFA đã đưa ra quy định rõ ràng về luật thi đấu thông qua 17 điều lệ.
- Điều lệ 1. Quy định về sân thi đấu
- Điều lệ 2. Quy định về trái bóng
- Điều lệ 3: Quy định về số lượng cầu thủ trên sân
- Điều lệ 4: Quy định về trang phục cầu thủ
- Điều lệ 5, 6: Quy định về trọng tài
- Điều lệ 7: Thời gian trận đấu
- Điều lệ 8: Quy định về bắt đầu trận đấu
- Điều lệ 9: Bóng trong cuộc và bóng ngoài cuộc
- Điều lệ 10: Bàn thắng hợp lệ
- Điều lệ 11: Quy định về lỗi phạm việt vị
- Điều lệ 12: Lỗi và hành vi khiếm nhã
- Điều lệ 13: Phạt trực tiếp và phạt gián tiếp
- Điều lệ 14: Quả phạt đền (penalty)
- Điều lệ 15: Ném biên
- Điều lệ 16: Phát bóng
- Điều lệ 17: Phạt góc
Điều lệ 1. Quy định về sân thi đấu
Điều lệ này nêu rõ những tiêu chuẩn chung của các yếu tố như: mặt sân, đường giới hạn, kích thước sân, khu cầu môn, khu phạt đền, cột cờ góc, cung phạt góc, cầu môn. Theo đó, mặt sân phải là cỏ nhân tạo hoặc tự nhiên. Các yếu tố trên phải đảm bảo có đầy đủ trên mặt sân và đáp ứng được tiêu chuẩn về kích thước theo quy định.
Tham khảo thêm: Kích thước sân thi đấu bóng đá 11 người
Điều lệ 2. Quy định về trái bóng
Tại điều lệ này đưa ra những quy định rõ ràng về chất lượng bóng cũng như các trường hợp phải thay thế bóng (nếu có trong quá trình thi đấu). Cụ thể:
- Bóng được sử dụng thi đấu phải có dạng hình cầu, vỏ ngoài được làm bằng các chất liệu phù hợp, chu vi bóng khoảng 68 - 70 cm, trọng lượng bóng khi bắt đầu được sử dụng để thi đấu là từ 410 - 450 gram, áp suất bóng từ 0,6 - 1,1 atm ở mực nước biển.
- Thay thế bóng trong quá trình thi đấu nếu bóng bị hỏng. Khi thay bóng cần phải tạm ngưng trận đấu. Chỉ trọng tài mới có quyền quyết định về bóng.
Điều lệ 3: Quy định về số lượng cầu thủ trên sân
Đối với bóng đá 11 người thì số lượng cầu thủ thi đấu sẽ là 11, bao gồm cả thủ môn. Trong quá trình thi đấu, các cầu thủ có thể bị phạt thẻ vàng, thẻ đỏ và buộc phải ra sân. Trận đấu sẽ luôn diễn ra nếu mỗi đội có đủ trên 7 cầu thủ. Bên cạnh đó, ngoài sân thi đấu sẽ có khoảng 3 - 12 cầu thủ dự bị, được dùng để thay thế nếu cầu thủ trên sân không thể tiếp tục thi đấu. Trong quá trình thi đấu, mỗi đội sẽ được thay cầu thủ tối đa 3 lần. Tại các giải không chính thức, số lần thay thế có thể là 6 hoặc hơn tùy theo thỏa thuận giữa các đội và với trọng tài.
Điều lệ 4: Quy định về trang phục cầu thủ
Mỗi cầu thủ đều phải trang bị đầy đủ: áo, quần đùi, tất, giày và miếng bảo vệ ống chân. Thủ môn được trang bị thêm găng tay và miếng bảo vệ đầu gối, chỏ tay. Màu áo là màu truyền thống của đội tuyển. Áo phải có in số phía sau lưng và không thay đổi trong toàn giải đấu.
Điều lệ 5, 6: Quy định về trọng tài
Điều lệ 5 quy định về trọng tài. Trong thi đấu bóng đá 11 người, trọng tài là người điều khiển, đồng thời có quyền quyết định cao nhất trong trận đấu. Các quyết định của trọng tài phải đảm bảo công bằng, thực thi theo đúng Luật bóng đá.
Bên cạnh trọng tài chính thì còn có các trợ lý trọng tài. Những luật về trợ lý trọng tài được quy định trong điều 6. Số lượng trợ lý trọng tài có thể là từ 3 - 5 tùy vào mỗi trận. Mỗi trọng tài trợ lý đều đảm nhận những vai trò và nhiệm vụ khác nhau.
Tham khảo thêm: Quyền hạn và vai trò của các trọng tài bóng đá
Điều lệ 7: Thời gian trận đấu
Một trận đấu sẽ có hai hiệp, mỗi hiệp kéo dài 45 phút. Giữa hai hiệp đấu, các đội bóng sẽ nghỉ không quá 15 phút. Nếu trong trận đấu có các tình huống như: thay người, chăm sóc cầu thủ bị trận thương, trận đấu bị hoãn do các nguyên nhân khác thì sẽ được bù giờ.
Trong một số trường hợp, sau hai trận đấu mà các đội bóng buộc phải phân định thắng thua nhưng kết quả lại hòa thì sẽ thi đấu hiệp phụ. Hiệp phụ diễn ra trong 30 phút, chia làm 2 trận. Mỗi trận kéo dài 15 phút. Nếu vẫn hòa thì sẽ tổ chức đá Penalty để phân biệt thắng thua.
Điều lệ 8: Quy định về bắt đầu trận đấu
Để bắt đầu một trận đấu và quyết định đội giành quyền chạm bóng trước, trọng tài sẽ tung đồng xu ở khu vực giữa sân. Trong quá trình thi đấu, khi xảy ra một số tình huống thì trọng tài sẽ cho bắt đầu lại trận đấu bằng nhiều phương thức khác nhau như: ném biên, phát bóng, thả bóng,….
Điều lệ 9: Bóng trong cuộc và bóng ngoài cuộc
Bóng trong cuộc là bóng trên sân trong suốt quá trình diễn ra trận đấu. Cầu thủ chỉ được quyền chơi bóng và chỉ được tính khi bóng trong cuộc.
Bóng ngoài cuộc là bóng đã vượt qua khỏi đường biên ngang hay biên dọc, kể cả dưới mặt sân và trên không hoặc khi trọng tài đã thổi còi dừng trận đấu.
Điều lệ 10: Bàn thắng hợp lệ
Bàn thắng được ghi khi bóng hoàn toàn vượt qua vạch vôi khung thành, nằm trong hai cột dọc mà thủ môn không bắt được bóng và hoàn toàn không có lỗi nào xảy ra. Trường hợp cầu thủ đá vào lưới nhà vẫn sẽ tính bàn thắng cho đội đối phương. Nếu bóng đã vào lưới nhưng có vi phạm luật thì sẽ không được công nhận.
Điều lệ 11: Quy định về lỗi phạm việt vị
Việt vị là vị trí mà cầu thủ có lợi thế hơn so với đội đối phương. Vì thế, luật việt vị được đặt ra nhằm đảm bảo tính công bằng trong trận đấu. Theo đó:
- Khi cầu thủ đứng ở gần đường biên ngang của đối phương hơn so với bóng hay đứng gần hơn đường biên ngang của đối phương hơn cầu thủ cuối cùng thứ hai của đội đó thì được coi là đang ở vị trí việt vị.
- Một cầu thủ đang ở vị trí việt vị chỉ vi phạm khi can thiệp vào đường bóng, cản trở đối phương hoặc được hưởng lợi từ vị trí việt vị. Đối với lỗi vi phạm này, đội đối phương sẽ được hưởng một quả phạt gián tiếp tại nơi vi phạm.
- Nếu cầu thủ ở vị trí việt vị nhưng nhận bóng trực tiếp từ quả ném biên, quả phát bóng hay quả phạt góc thì sẽ không tính phạm lỗi.
Điều lệ 12: Lỗi và hành vi khiếm nhã
Khi cầu thủ có lỗi hoặc hành vi khiếm nhã trong trận đấu, trọng tài có quyền thổi phạt thẻ vàng, thẻ đỏ hoặc đá phạt trực tiếp, gián tiếp. Các hành vi này bao gồm: hành vi phi thể thao, câu giờ, phản đối quyết định của trọng tài, chơi bóng thô bạo, chơi bóng bằng tay (trừ thủ môn), nhổ nước bọt vào đối phương hoặc các trọng tài,….Cầu thủ bị phạt hai thẻ vàng trong một trận đấu được xem là một thẻ đỏ và bị truất quyền thi đấu.
Điều lệ 13: Phạt trực tiếp và phạt gián tiếp
Quả đá phạt trực tiếp và gián tiếp xảy ra khi cầu thủ bị hàng phòng ngự đối phương phạm lỗi ngoài vòng cấm địa. Vị trí đá phạt đặt tại nơi phạm lỗi. Thủ môn có thể chọn số người để đặt làm hàng rào. Hàng rào phải cách vị trí đá phạt ít nhất 9,15 mét. Trường hợp vị trí đá quá gần khu vực 16,50 mét, hàng rào có khoảng cách tối thiểu bằng 1/3 khoảng cách bóng đến khung thành.
1. Phạt trực tiếp
Là tình huống cầu thủ sút bóng trực tiếp vào khung thành. Nếu bóng chạm tay cầu thủ khác thì quả đá sẽ thực hiện lại. Bóng chạm tay trong vòng cấm địa thì chuyển thành quả đá phạt đền.
2. Phạt gián tiếp
Là tình huống đá phạt mà bóng sau khi được sút đi phải chạm vào một cầu thủ khác mới được tính thành bàn thắng (nếu vào lưới). Nếu bóng trực tiếp vào khung thành đối phương thì đối phương được hưởng quả phát bóng. Nếu bóng trực tiếp vào khung thành đội nhà thì đội đối phương được hưởng quả phạt góc.
Điều lệ 14: Quả phạt đền (penalty)
Đội được hưởng quả phạt đền khi bị đối phương phạm lỗi hoặc đối phương (ngoài thủ môn) chạm tay vào bóng trong khu cầu môn (vòng cấm). Quả phạt đền được thực hiện tại chấm 11 mét, do một cầu thủ duy nhất, đứng đối diện với khung thành đối phương thực hiện.
Điều lệ 15: Ném biên
Quả ném biên xảy ra khi bắt đầu lại trận đấu hoặc trường hợp bóng ra ngoài sân tại hai bên đường biên dọc (dưới mặt sân hoặc trên không). Quả ném biên được thực hiện bởi đội không chạm bóng cuối cùng trước khi bóng ra ngoài. Nếu một quả ném biên trực tiếp đi vào khung thành đối phương thì không được công nhận là bàn thắng.
Điều lệ 16: Phát bóng
Phát bóng là hình thức bắt đầu lại trận đấu hoặc khi bóng ra ngoài tại khu vực biên ngang mà bên tấn công chạm bóng cuối cùng. Người phát bóng có thể là cầu thủ hoặc thủ môn. Bóng phát đi phải trực tiếp ra ngoài vòng cấm và có thể tính là một bàn thắng nếu vào khung thành đối phương.
Điều lệ 17: Phạt góc
Quả phạt góc được thực hiện khi bóng đi ra ngoài đường biên ngang (trên mặt sân hoặc trên không) mà đội phòng ngự là bên chạm bóng cuối cùng. Bóng phải được đặt trong cung đá phạt góc. Các cầu thủ đối phương phải đứng cách bóng ít nhất 9,15 mét cho đến khi bóng vào cuộc.
Trên đây là những điều lệ thi đấu bóng đá sân 11 người mà đội ngũ biên tập viên chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc. Hi vọng rằng sau khi tham khảo bài viết, các bạn đã hiểu hơn về các quy định và cách chơi của môn thể thao này với sân 11 người.
Tham khảo thêm: Các sơ đồ chiến thuật thi đấu môn bóng đá 11 người