Hiện nay do sự phổ biến rộng rãi của các loại thiết bị khoa học - kỹ thuật hiện đại mà cụ thể là máy vi tính, một nhóm tội phạm mới đã ra đời - Tội phạm công nghệ cao. Chúng sử dụng máy tính và một số phương thức liên quan để thực hiện những hành vi lừa đảo, mạo danh, trộm cắp,…nhằm thu lợi bất chính. Và virus máy tính có thể nói là một trong những “công cụ hỗ trợ” đắc lực nhất của nhóm tội phạm này. Vậy bạn đã biết rõ virus máy tính là gì và nó ra đời vào năm nào hay chưa?
Khái niệm virus máy tính
Virus máy tính có thể hiểu là một phần mềm độc hại mà khi thực hiện, nó tự sao chép bản thân, chèn đoạn mã riêng của chính nó vào những chương trình khác dù không được sự đồng ý của người sử dụng. Trên 90% số lượng virus máy tính được tạo ra nhằm vào hệ điều hành Microsoft Windows, đơn giản bởi đây là hệ điều hành phổ biến nhất trên toàn thế giới.
Theo ngành khoa học máy tính, virus máy tính cũng có thể hiểu là một đoạn mã chương trình được thiết kế để thực hiện ít nhất hai công việc chính:
- Tự xen vào hoạt động hiện hành của máy tính, chèn đoạn mã riêng của chính nó vào các chương trình khác để thực hiện những mục đích mà người tạo ra virus đã lập trình. Sau khi thực hiện xong, virus máy tính có thể trả lại trạng thái hoạt động ban đầu cho máy tính hoặc khiến cho máy không thể sử dụng được nữa.
- Tự sao chép, nhân bản chính nó và lây lan vào các tập tin (file) hay khu vực nhất định của các thiết bị lưu trữ như ổ đĩa cứng, ổ đĩa mềm, thiết bị nhớ flash (phổ biến là USB, thẻ nhớ,…),….
Virus là một thuật ngữ phổ biến, do đó rất nhiều người hiện nay vẫn thường hiểu sai và dùng sai từ virus máy tính để chỉ những phần mềm độc hại khác. Thực chất virus máy tính chỉ là một loại phần mềm độc hại (malware). Bên cạnh virus máy tính thì còn có các loại phần mềm độc hại khác như Trojan Horse, phần mềm gián điệp (Spyware), phần mềm quảng cáo (adware), keylogger,….
Vì sao có virus máy tính?
Trước đây, các virus máy tính được những người lập trình tạo ra để chứng tỏ khả năng của bản thân, mong muốn gửi một thông điệp nào đó đến người sử dụng, trêu đùa, giải trí hoặc đơn giản chỉ là để khám phá, chứng minh một lỗ hổng an ninh mạng xuất hiện trong một hệ thống nào đó.
Tuy nhiên hiện nay, do việc lưu trữ dữ liệu cá nhân trong máy tính ngày càng trở nên phổ biến, những virus máy tính dần được tạo ra với mục đích ăn cắp dữ liệu cá nhân, phá hoại, từ chối dịch vụ, lừa đảo, tống tiền,….
Lịch sử ra đời và phát triển của virus máy tính
Virus máy tính ra đời vào năm nào?
Trước khi tìm hiểu thời gian ra đời của virus máy tính, chúng ta sẽ tìm hiểu về một trong những nền tảng, yếu tố chính để cho ra đời một con virus máy tính, đó chính là khả năng tự sao chép, nhân bản. Cụ thể vào năm 1949, nhà khoa học máy tính người Hungary - Mỹ John Von Neumann đã phát triển và giảng dạy về “Lý thuyết và Tổ chức của cỗ máy tự động phức tạp” tại Đại học Illinois, Mỹ.
Những bài giảng của ông sau này được tập hợp và xuất bản dưới tên gọi “Lý thuyết tái tạo tự động”. Trong đó, ông đã mô tả cách mà một chương trình máy tính có thể được thiết kế để sao chép, nhân bản chính nó. Thiết kế của Von Neumann được xem là bản thiết kế về virus máy tính đầu tiên và ông được coi là “cha đẻ” của lý thuyết về virus học máy tính.
Virus máy tính đầu tiên đã được tạo ra vào năm 1971 mang tên Creeper (cây dây leo). Đây là một chương trình tự sao chép thử nghiệm được viết bởi Bob Thomas tại công ty công nghệ cao BBN Technologies để kiểm tra lý thuyết của Von Neumann. Creeper sử dụng mạng ARPANET (tiền thân của Internet ngày nay) để lây nhiễm cho các máy tính DEC PDP - 10 chạy hệ điều hành TENEX.
Con virus đã thành công khi giành được quyền truy cập, tự sao chép chính nó vào hệ thống và hiển thị dòng chữ: “ Tôi là Creeper, hãy bắt tôi nếu có thể!” trên màn hình. Sau đó một loại virus khác gọi là virus “The Reaper” đã được tạo ra để loại bỏ Creeper.
Quá trình phát triển của virus máy tính:
- Năm 1974, virus Rabbit (thỏ) được tạo ra. Loại virus này tự sao chép bản thân một cách nhanh chóng (nguyên nhân khiến nó mang tên là “thỏ”) trên một máy tính đơn cho đến khi gây tắc nghẽn, giảm hiệu năng hệ thống và cuối cùng khiến máy bị treo.
- Năm 1981, virus máy tính “tự nhiên” đầu tiên (tức là virus máy tính được tạo ra bên ngoài phòng thí nghiệm máy tính) mang tên “Elk Cloner” ra đời. Virus này do Richard Skrenta tạo ra vào năm … 15 tuổi với khả năng lây nhiễm trên các máy Apple II chạy hệ điều hành Apple Dos 3.3. Khi lây nhiễm, virus này sẽ hiển thị một bài thơ có tên: “Elk Cloner - Chương trình với nhân cách con người” trên màn hình. Đây cũng là một trong những vụ bùng nổ virus máy tính ở quy mô lớn đầu tiên trên thế giới.
- Năm 1983, Frederick Cohen đặt ra thuật ngữ “virus” để mô tả các chường trình máy tính tự sao chép. Sang năm sau, ông chính thức sử dụng cụm từ “virus máy tính” với định nghĩa tương tự như định nghĩa hiện đại.
- Năm 1986, virus máy tính “Brain” được tạo ra bởi nhà lập trình 19 tuổi người Pakistan Basit Farooq Alvi và anh trai là Amjad Farooq Alvi. Đây là virus đầu tiên tương thích với máy tính cá nhân (PC) và nó cũng là chương trình đầu tiên chịu trách nhiệm cho một vụ bùng nổ virus máy tính trên PC.
- Năm 1987, Virus Jerusalem được phát hiện tại thành phố Jerusalem. Loại virus này phá hủy tất cả các tệp thực thi trên máy tính bị nhiễm vào đúng thứ 6 ngày 13 (giống như một dạng bom nổ chậm được cài đặt để cho nổ cùng một thời điểm). Đến năm 1988, Jerusalem gây ra một vụ bùng nổ virus máy tính trên toàn thế giới.
- Năm 1989, Ghostball, virus đa phần đầu tiên được phát hiện. Virus đa phần là những virus máy tính có khả năng lây lan và lây nhiễm theo nhiều cách, do đó tốc độ bùng nổ của chúng cũng nhanh hơn rất nhiều so với những loại virus máy tính trước đó.
- Năm 1990, Virus máy tính 1260 (hoặc V2PX) - loại virus đa hình đầu tiên ra đời. Virus đa hình là virus có khả năng thay đổi mã nguồn lệnh của mình để từ đó “lẩn trốn” các chương trình diệt virus.
- Năm 1992, Virus đầu tiên nhằm vào Microsoft Windows - WinVir - được phát hiện.
- Năm 1996, một nhóm các tin tặc Úc đã tạo ra virus Bizatch (hay còn gọi là virus Boza), loại virus đặc biệt chuyên nhằm vào hệ điều hành Windows 95.
- Năm 1997, virus Win 32. Cabans được mã hóa, phát tán nhắm vào hệ điều hành Windows NT.
- Năm 2001, Virus mạng xã hội đầu tiên, Win32.5-0-1 được tạo ra bởi Matt Larose vào ngày 15 tháng 8. Virus này nhắm mục tiêu vào người dùng MSN Messenger và các diễn đàn internet trực tuyến. Người dùng sẽ được yêu cầu nhấp vào liên kết để kích hoạt virus, và con virus này sẽ gửi một email chứa dữ liệu người dùng đến một địa chỉ email ẩn danh thuộc sở hữu của Larose.
- Năm 2004, virus Sasser - loại virus máy tính thế hệ mới ra đời. Người dùng chỉ cần mở thư điện tử mà không cần mở tệp đính kèm là đủ để nó xâm nhập vào máy tính.
- Năm 2017, virus WannaCry bùng nổ và lây lan khoảng 200.000 máy tính ở 150 quốc gia. Đây được đánh giá là một trong những vụ bùng nổ phần mềm độc hại với quy mô lớn nhất trong lịch sử.
Trên đây là một số thông tin mà chúng tôi muốn chia sẻ với bạn về vấn đề virus máy tính ra đời vào năm nào. Theo sự phát triển của khoa học - kỹ thuật, có thể thấy các loại virus máy tính đang ngày càng trở nên tinh vi và nguy hiểm hơn. Trong khi đó theo xác nhận của Frederick Cohen, người đưa ra khái niệm “virus máy tính” và là nhà phát minh các kỹ thuật phòng thủ virus máy tính, thì sẽ không có một thuật toán nào có thể phát hiện được toàn bộ các loại virus. Do đó các bạn nên cẩn trọng hơn trong việc sử dụng mạng máy tính để tránh trở thành nạn nhân của những tên tội phạm công nghệ cao trong tương lai.
