Trong thời đại 4.0 hiện nay, công nghệ không ngừng phát triển, có mặt ở khắp mọi nơi và trở nên ngày càng quan trọng đối với cuộc sống của con người. Đặc biệt, trong giai đoạn đại dịch Covid-19 bùng phát, công nghệ hiện tại đã chứng tỏ được vai trò chiến lược của mình khi giúp các cá nhân, doanh nghiệp thích ứng nhanh chóng và đạt được sự phát triển vượt bậc. Hơn nữa, những sáng kiến tiên tiến, đột phá trong lĩnh vực công nghệ đã và đang thay đổi cách chúng ta sống, làm việc cũng như giao tiếp với nhau. Để có cái nhìn tổng quan về tương lai sáng tạo này, hãy cùng chúng tôi khám phá ngay những xu hướng công nghệ nổi bật nhất ở thời điểm hiện tại và tương lai trong bài viết dưới đây nhé.
- 1. Web 3.0 – Kỷ nguyên mới của Internet
- 2. IoT – Xu hướng công nghệ tương lai
- 3. Artificial intelligence (AI) và machine learning
- 4. Cloud computing (Điện toán đám mây)
- 5. Công nghệ nano được ứng dụng rộng rãi
- 6. Bản sao số và công nghệ in 3D
- 7. Công nghệ xanh được sử dụng rộng rãi
- 8. Robot giống người thật
- 9. Blockchain - Xu hướng công nghệ hiện nay
- 10. Công nghệ 5G
- 11. Thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR)
1. Web 3.0 – Kỷ nguyên mới của Internet
Web 3.0 đại diện cho thế hệ thứ ba của mạng Internet, trong đó các trang web và ứng dụng có khả năng xử lý dữ liệu một cách tự động, thông minh, tương tự con người, thông qua sự kết hợp của các công cụ như máy học (machine learning - ML), trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, công nghệ sổ cái phi tập trung (DLT), Big Data,....
Điểm nổi bật của web 3.0 so với các thế hệ web 1.0 và web 2.0 trước đó là cách lưu trữ dữ liệu phi tập trung, thay vì phụ thuộc vào nền tảng trung gian như Facebook, Google,.... Đây là một bước tiến lớn hơn so với thế hệ Internet hiện tại (web 2.0), nơi dữ liệu chủ yếu được lưu trữ trong các kho lưu trữ tập trung.
Web 3.0 là một xu hướng công nghệ tương lai quan trọng giúp cho người dùng và máy móc tương tác với nhau một cách dễ dàng hơn. Ý tưởng ban đầu của công nghệ này bắt nguồn từ "Semantic Web" (web ngữ nghĩa) với khả năng hiểu và xử lý thông tin hiệu quả hơn để giúp con người tìm kiếm cũng như tiếp cận kiến thức. Tuy nhiên, nhờ việc kết hợp với công nghệ chuỗi khối (blockchain) đã mở ra những xu hướng mới như Token, Coin, Metaverse,....
Bên cạnh những điểm nổi bật của một kỷ nguyên Internet hoàn toàn mới thì web 3.0 cũng đối mặt với nhiều thách thức. Đó là khối lượng dữ liệu khổng lồ, sự không nhất quán của thông tin và các rủi ro tiềm ẩn từ công nghệ này. Dù vậy, web 3.0 vẫn mang trong mình tầm nhìn vượt trội và mục tiêu tạo ra một Internet thông minh, tự động và cởi mở hơn.
2. IoT – Xu hướng công nghệ tương lai
Internet of Things (IoT) hay Internet vạn vật là mạng lưới kết nối các đồ vật, thiết bị lại với nhau để thu thập và chia sẻ dữ liệu. Đây được xem là một trong những công nghệ mới hiện nay hứa hẹn sẽ tạo nên sự bứt phá trong tương lai, mang đến khả năng làm cho các vật phẩm trở nên thông minh hơn để đáp ứng mọi nhu cầu của con người. Đặc biệt, IoT cho phép việc thực hiện điều khiển từ xa và tự động hóa các hoạt động như tắt đèn, khóa cửa, tưới cây, theo dõi hệ thống,... thông qua tích hợp cảm biến cùng phần mềm chức năng.
Trong tương lai, IoT có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống như ô tô, viễn thông, nông nghiệp, nhà thông minh, thiết bị hỗ trợ người tập thể dục, hệ thống chăm sóc sức khỏe, giám sát tự động,.... Bên cạnh đó, việc áp dụng rộng rãi xu hướng công nghệ trong tương lai sẽ mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp khác nhau cho người lao động. Với sự tiến bộ không ngừng của trí tuệ nhân tạo (AI), machine learning, mạng Internet và nền tảng Điện toán đám mây, công nghệ IoT được dự đoán sẽ mang lại những cống hiến đáng kể hơn trong tương lai.
3. Artificial intelligence (AI) và machine learning
AI (artificial intelligence) hay trí tuệ nhân tạo, đây là một công nghệ mô phỏng quá trình suy nghĩ và học tập của con người trên các hệ thống máy móc, đặc biệt là máy tính. Khác với việc tính toán logic trong ngôn ngữ lập trình, AI tiếp cận gần hơn với trí tuệ và tư duy không nhất quán của con người. Vì lẽ đó mà hệ thống được tạo ra có khả năng suy nghĩ, lập luận, ra quyết định, giao tiếp và khả năng tự tiếp thu kiến thức để hoàn thiện hơn.
Thực tế, thuật ngữ trí tuệ nhân tạo đã không còn gì là xa lạ với chúng ta ngày nay, tuy nhiên, những ứng dụng của công nghệ này vẫn mang đến nhiều bất ngờ trong những năm gần đây. Theo đó, AI đã được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như nhận dạng hình ảnh, phân biệt giọng nói, hiểu ngôn ngữ và phản hồi lại con người, điều hướng, trợ lý ảo trên điện thoại di động, robots thông minh,....
Machine learning (máy học) là một khía cạnh trong nghiên cứu AI, cho phép máy tính tự động cải thiện bản thân dựa trên những dữ liệu mẫu (training data) hoặc kinh nghiệm đã được đúc kết trước đó. Đặc biệt, công nghệ hiện tại thường được sử dụng trong các bài toán dự đoán (như dự đoán giá nhà, giá xe, đất đai, thị trường,....) và phân loại (như nhận diện chữ viết tay, vật phẩm,...).
Nhìn chung, AI, machine learning kết hợp cùng với các công nghệ mới hiện nay như blockchain, IoT, cloud,... hứa hẹn sẽ tiếp tục tạo ra những đột phá nổi bật trong tương lai. Những công cụ đó sẽ lan tỏa vào mọi khía cạnh của cuộc sống để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của con người. Trong những năm tiếp theo, chắc chắn thế giới sẽ có thể chứng kiến sự tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực robot, nhà thông minh, xe tự lái và nhiều ứng dụng vượt trội từ những xu hướng công nghệ hiện tại này.
4. Cloud computing (Điện toán đám mây)
Công nghệ điện toán đám mây (cloud computing) đang trở nên phổ biến khi được áp dụng rộng rãi trong nhiều ngành và lĩnh vực khác nhau. Đây là nơi lưu trữ tất cả những thông tin mà bạn có thể truy cập từ xa thông qua mạng Internet, bao gồm cả phần mềm và cơ sở dữ liệu của bạn. Dữ liệu này tồn tại trên Cloud, điều này cũng đồng nghĩa với việc mọi thông tin sẽ được lưu trữ trên các máy chủ ảo của Internet và không tốn dung lượng ổ cứng máy tính hoặc thiết bị di động của bạn.
Hiện nay, dịch vụ điện toán đám mây khá phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống của con người như Google Drive, Dropbox, Amazon Cloud Drive, Microsoft OneDrive,.... Những công cụ này đã mang lại nhiều lợi ích cho người dùng, bao gồm tiết kiệm chi phí đầu tư phần cứng và phần mềm, khả năng truy cập từ mọi nơi, mọi lúc không bị giới hạn, tính nhất quán trong việc lưu trữ hóa dữ liệu,.... Chính vì những lợi ích đó mà các dịch vụ dựa trên đám mây đã trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều doanh nghiệp và điều này cũng góp phần tạo nên một cuộc cách mạng công nghệ trong thế giới Internet hiện đại.
5. Công nghệ nano được ứng dụng rộng rãi
Công nghệ nano đã phát triển và được ứng dụng rộng rãi sau cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trong những năm đầu thế kỷ 21. Đáng chú ý là việc dùng kính hiển vi quét sự cố và cho phép quan sát kích thước của từng nguyên tử hoặc phân tử.
Với những ứng dụng không ngờ tới, có thể tại một thời điểm nào đó ở tương lai, chúng ta sẽ sống trong một thế giới có khả năng thay đổi điều kiện vật chất, thực vật và thậm chí cả con người thông qua việc chỉnh sửa hình dạng hay cấu trúc phân tử. Bên cạnh đó, công nghệ hiện nay còn cho phép chúng ta tạo ra các vật liệu với tính chất hoàn toàn mới, bao gồm khả năng chống nước và tự phục hồi.
Mặc dù CRISPR-Cas9 (công nghệ chỉnh sửa gen) đã xuất hiện vài năm trước đây nhưng thời gian sắp tới, con người có thể sẽ chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của kỹ thuật này nhằm mang đến khả năng "chỉnh sửa bản chất" bằng cách thay đổi chuỗi DNA.
Với công nghệ nano, việc chỉnh sửa gen hoạt động tương tự như chỉnh sửa văn bản, nơi người dùng có thể loại bỏ và thêm vào những phần khác nhau. Đặc biệt, chỉnh sửa gen có thể được sử dụng để cải thiện các đột biến trong DNA, giải quyết vấn đề dị ứng thực phẩm, loại bỏ gen xấu, tăng cường sức khỏe của cây trồng hoặc thậm chí chỉnh sửa các đặc điểm của con người như màu mắt và tóc.
Ngày nay, công nghệ nano là một trong những lĩnh vực được ưu tiên phát triển hàng đầu vì các đóng góp quan trọng cho quá trình nghiên cứu khoa học - kỹ thuật cũng như sự phát triển kinh tế và xã hội của các quốc gia.
6. Bản sao số và công nghệ in 3D
Thời gian gần đây, chúng ta đã chứng kiến một sự kết nối công nghệ mới giữa thế giới kỹ thuật số và vật lý, xu hướng này hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển bứt phá trong tương lai. Hai yếu tố quan trọng trong cầu nối này là bản sao số (digital twin) và công nghệ in 3D.
Bản sao số là một hình thức mô phỏng ảo của các quy trình, hoạt động hoặc sản phẩm ở thế giới hiện thực. Khi đó, các nhà thiết kế sẽ sử dụng kỹ thuật này để tái tạo lại các đối tượng vật lý trong môi trường ảo, đồng thời thực hiện liên tục nhiều kịch bản với những điều kiện họ có thể tưởng tượng ra để tìm kiếm một phương án tối ưu nhất. Hơn nữa, điều này cũng giúp người dùng giảm bớt được nhiều chi phí vì không cần phải tiêu tốn tiền bạc cho các thử nghiệm thực tế.
Trong tương lai, chúng ta sẽ chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ hơn của công nghệ này từ nhà xưởng, máy móc, ô tô cho đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Sau khi thử nghiệm trong môi trường ảo, các kỹ sư có thể điều chỉnh và chỉnh sửa các thành phần, sau đó sáng tạo chúng trong thế giới vật lý bằng công nghệ in 3D.
7. Công nghệ xanh được sử dụng rộng rãi
Hiện nay, một trong những thách thức quan trọng mà thế giới đang phải đối diện là tìm cách giới hạn lượng khí thải carbon để chống biến đổi khí hậu toàn cầu. Vậy nên trong những năm này, xu hướng phát triển công nghệ dự kiến sẽ tập trung vào Hydro xanh - một nguồn năng lượng đốt sạch mới có khả năng tạo ra lượng khí thải nhà kính gần như bằng không. Điển hình phải kể đến là các công ty năng lượng hàng đầu tại châu Âu như Shell, RWE,... họ đang tiến hành dự án xây dựng đường ống xanh đầu tiên từ các nhà máy điện gió trên Biển Bắc.
Ngoài ra, Forbes cũng từng dự đoán rằng chúng ta sẽ chứng kiến sự tiến bộ trong việc phát triển lưới điện phi tập trung. Cụ thể hình thức sản xuất năng lượng phân tán thông qua mô hình này sẽ cung cấp một hệ thống gồm các máy phát điện nhỏ và bộ lưu trữ được đặt ở những khu vực chung hoặc tại nhà riêng nhằm hỗ trợ việc cung cấp điện ngay cả khi không có lưới điện chính.
Hiện tại, hệ thống điện chủ yếu do những công ty năng lượng và khí đốt lớn chi phối. Tuy nhiên, nếu các sáng kiến năng lượng xanh phi tập trung phát triển sẽ tạo nên một làn sóng dân chủ hóa năng lượng trên toàn cầu, điều này còn tác động mạnh mẽ trong trong việc giảm lượng khí thải carbon.
8. Robot giống người thật
Trong những năm tới, robot sẽ ngày càng giống con người hơn về hình dạng, suy nghĩ, cảm xúc và kế thừa cả khả năng học tập, tư duy. Loại robot này sẽ được sử dụng trong thực tế với vai trò là lễ tân chào đón tại các sự kiện, người pha chế rượu, hướng dẫn viên hay đồng hành chăm sóc người lớn tuổi. Bên cạnh đó, họ cũng sẽ thực hiện các nhiệm vụ phức tạp ở nhà kho và phân xưởng khi làm việc cùng con người trong lĩnh vực sản xuất, logistics,....
Trong sự kiện Tesla AI Day, Elon Musk đã tiết lộ hai nguyên mẫu robot hình người mang tên Optimus, đồng thời cho biết công ty sẽ sẵn sàng tiếp nhận đơn đặt hàng trong vòng 3 đến 5 năm tới. Các robot hiện nay có thể thực hiện các nhiệm vụ đơn giản như nâng đồ vật và tưới cây. Tuy nhiên, với đầu óc sáng tạo không ngừng, tin chắc trong tương lai con người sẽ sớm có thể sở hữu "quản gia robot" giúp việc nhà thông minh.
9. Blockchain - Xu hướng công nghệ hiện nay
Từ Dogecoin đến NFTs, công nghệ blockchain đã và đang tạo nên một cơn sốt trên toàn cầu. Bên cạnh tên gọi blockchain, công nghệ này còn được mô tả là một "sổ cái" điện tử, nơi các bản ghi được kết nối và xác minh.
Xu hướng công nghệ hiện tại này cho phép việc truyền tải thông tin dựa trên các khối liên kết chặt chẽ trong tương lai. Đặc biệt, mỗi khối dữ liệu chứa thông tin cụ thể và không thể bị thay đổi (chỉ có thể cập nhật, bổ sung).
Hiện tại, blockchain mang đến những ưu điểm vượt trội so với một số công nghệ truyền thống bằng cách loại bỏ các bên trung gian, tự động xác minh dữ liệu theo thời gian thực. Ngoài ra, nó cam kết đảm bảo sự minh bạch, bền vững và bảo mật thông tin.
Trong năm 2021, các doanh nghiệp đã đầu tư gần 6,6 tỷ USD vào các giải pháp blockchain, gấp đôi so với 2020. Dự kiến số tiền đầu tư này sẽ tiếp tục tăng lên 15 tỷ USD vào năm 2024, theo dự đoán của công ty International Data Corporation (IDC). Dù vẫn đang ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển, blockchain đã trở thành một thị trường quan trọng với tiềm năng công nghệ và sự quan tâm tài chính rộng rãi đối với những khả năng mà nó có thể mang lại.
10. Công nghệ 5G
Khi công nghệ 3G, 4G cho phép chúng ta truy cập Internet, sử dụng các dịch vụ dữ liệu và tăng tốc độ để xem các nền tảng trực tuyến như Spotify, YouTube,... thì dịch vụ 5G được kỳ vọng sẽ mang đến một cuộc cách mạng mạnh mẽ trong cuộc sống của con người.
Công nghệ 5G đã mở ra những cơ hội mới cho các ứng dụng đòi hỏi tốc độ cực nhanh và độ trễ thấp trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Chẳng hạn như:
- Giải trí: cho phép streaming bằng video có chất lượng cao như HD/4K/8K, cloud gaming và trải nghiệm thực tế ảo/ảo hóa tăng cường.
- Công nghiệp: hỗ trợ việc lắp ráp và giám sát dây chuyền trong nhà máy tự động.
- Y tế: cung cấp khả năng thực hiện khám chữa bệnh, phẫu thuật từ xa, từ đó giảm rủi ro và rút ngắn thời gian chờ đợi.
Bên cạnh đó, công nghệ 5G sẽ mang đến một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt khi cho phép người dùng truy cập các dịch vụ dựa trên công nghệ hiện tại tiên tiến (như AR và VR) cùng với những hoạt động chơi game dựa trên đám mây (như Google Stadia, NVidia GeForce Now). Mặt khác, 5G được dự đoán sẽ được ứng dụng trong các lĩnh vực như nhà máy, camera HD để cải thiện sự an toàn, quản lý giao thông, đồng thời hỗ trợ kiểm soát lưới điện và những hoạt động bán lẻ thông minh.
Hiện tại, các công ty viễn thông như Verizon, T-Mobile, Apple, Nokia Corp, QualComm đang tích cực phát triển ứng dụng cho mạng 5G. Dự kiến rằng đến năm 2024, mạng 5G sẽ phủ sóng 40% toàn cầu và xử lý 25% lưu lượng dữ liệu di động.
11. Thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR)
AR (augmented reality) và VR (virtual reality) được nhiều người biết đến khi mang lại trải nghiệm nâng cao bằng cách kết hợp giữa thế giới thực với thế giới ảo để cung cấp hình ảnh 3D sống động, chân thật tới người dùng. Cả AR và VR đều có ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như trò chơi, phim ảnh, thương mại điện tử, 3D, tiếp thị sản phẩm, giáo dục và rất nhiều lĩnh vực khác trong tương lai.
Hiện nay, công nghệ AR được sử dụng phổ biến trên các thiết bị thông minh như điện thoại di động, máy tính bảng và đang ngày càng phát triển để khám phá tiềm năng mới của công nghệ thế giới ảo VR.
Như vậy thông qua bài viết này, Phương Nam 24h đã chia sẻ đến bạn top 11 xu hướng công nghệ hiện tại nổi bật nhất được các chuyên gia dự đoán sẽ tiếp tục bùng nổ trong tương lai. Hy vọng dựa trên thông tin bổ ích mà chúng tôi cung cấp, bạn có thể xác định được phương án phát triển phù hợp cho doanh nghiệp của mình cũng như tìm cách để thích ứng nhanh chóng với những thay đổi và tạo ra lợi thế cạnh tranh sau này. Với sự phát triển không ngừng, tương lai công nghệ sẽ tiếp tục đem đến nhiều cơ hội và thách thức. Hãy chuẩn bị cho mình một hành trình khám phá công nghệ đầy hứa hẹn về sự đổi mới và bứt phá với những bước tiến vượt bậc.
