Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp đều tận dụng lợi thế của Internet để thực hiện các hoạt động kinh doanh trên môi trường online. Bên cạnh những ưu điểm, lợi ích nhận được thì điều này cũng đã khiến cho nơi đây trở nên ngày càng phức tạp. Tận dụng sơ hở này, tội phạm công nghệ cao có thể tấn công bằng cách khiến cho máy tính bị nhiễm virus, rò rỉ, đánh cắp thông tin, làm ảnh hưởng đến đời sống và công việc kinh doanh của bạn. Đây là điều mà rất nhiều doanh nghiệp, những người đang kinh doanh lo sợ sẽ gặp phải. Vậy thì các nguyên nhân máy tính bị nhiễm virus phổ biến nhất là do đâu?
- Virus máy tính là gì?
- Các nguyên nhân máy tính bị nhiễm virus thường gặp nhất
- 1. Truy cập các trang web không bảo mật, kém an toàn
- 2. Trao đổi dữ liệu qua thiết bị lưu trữ như USB, ổ cứng bị nhiễm virus
- 3. Click vào các tệp đính kèm đáng ngờ trong email
- 4. Các phần mềm đang sử dụng có các lỗ hổng bảo mật
- 5. Tải xuống các phần mềm có chứa virus
- 6. Khởi động dữ liệu từ đĩa CD không xác định
- 7. Máy tính bị nhiễm virus thông qua bluetooth
- Cách thức hoạt động của virus máy tính khi xâm nhập
- Cách khắc phục khi máy tính bị nhiễm virus
- Cách phòng tránh virus máy tính hiệu quả
Virus máy tính là gì?
Trước tiên, bạn cần phải hiểu được virus máy tính là gì? Virus máy tính chính là những đoạn mã code được lập trình với mục đích xâm nhập vào trong máy tính để thực hiện các hoạt động xấu như: đánh cắp thông tin, gửi email định danh, xóa dữ liệu, tự lây lan virus,....
Ban đầu, virus máy tính được tạo ra nhằm mục đích thử nghiệm. Tuy nhiên, càng về sau thì đã xuất hiện các lý do trục lợi khác, khiến cho virus trở nên nguy hiểm hơn khi được dùng để đánh cắp thông tin người dùng, tạo cơ hội cho các tin tặc nắm quyền hoặc thực hiện các mục đích xấu khác. Không những thế, khi bị nhiễm virus còn khiến cho máy tính của người dùng bị giảm hiệu năng, treo đơ, tắt hoặc khởi động đột ngột,....
Các nguyên nhân máy tính bị nhiễm virus thường gặp nhất
Một câu hỏi được đặt ra ở đây đó là nguyên nhân máy tính bị nhiễm virus là gì? Có rất nhiều nguồn tấn công khác nhau sẽ khiến cho máy tính của bạn gặp nguy hiểm. Trong đó, một số nguyên nhân phổ biến phải kể đến đó là:
1. Truy cập các trang web không bảo mật, kém an toàn
Một trong những nguyên nhân máy tính nhiễm virus khá phổ biến hiện nay đó là do bạn truy cập vào website không bảo mật, không có độ tin cậy cao. Khi thực hiện việc truy cập thì điều đó cũng có nghĩa là bạn đang chấp nhận rằng các rủi ro có thể “ghé thăm” máy tính của mình bất cứ lúc nào. Hiện nay, trình duyệt Chrome đã có chức năng khuyến cáo người dùng không nên tiếp tục thực hiện việc truy cập đối với những website không bảo mật. Vậy nên, bạn có thể tin tưởng vào thông báo này để phòng tránh được các trang web đáng ngờ.
2. Trao đổi dữ liệu qua thiết bị lưu trữ như USB, ổ cứng bị nhiễm virus
Nhiều người khi dùng máy tính thường có thói quen trao đổi dữ liệu thông qua USB, ổ cứng, thẻ nhớ,.... Điều này sẽ giúp cho việc trao đổi trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, bạn nên biết rằng hành động đó cũng tiềm ẩn rủi ro khiến cho virus lây lan giữa các máy tính. Hay cũng có thể nói rằng thiết bị này chính là nguồn dễ lây nhiễm virus nhất.
3. Click vào các tệp đính kèm đáng ngờ trong email
Một trong các nguyên nhân bị nhiễm virus máy tính phổ biến khác đó chính là do bạn click vào các email nặc danh, email đáng ngờ, hay một email với vẻ ngoài là quảng cáo, có dòng tiêu đề thu hút. Chính vì thế, nếu như bạn nhận được một tin không rõ nguồn gốc thì đừng mở ra xem, hay cũng đừng click vào file, đường link đính kèm trong đó. Bởi vì khi làm điều này, bạn sẽ vô tình mở cánh cổng để những con virus đi thẳng vào trong máy tính của mình.
4. Các phần mềm đang sử dụng có các lỗ hổng bảo mật
Nguyên nhân này là trường hiếm gặp, nhưng cũng không nên vì thế mà bạn không lưu tâm tới. Đối với các phần mềm trên máy tính, khi xuất hiện lỗ hổng bảo mật sẽ tạo cơ hội cho virus đi vào, rồi lây lan sang máy tính. Chính vì thế, với những phần mềm được cài đặt trên máy, bạn nên theo dõi trang chủ của các nhà cung cấp và tiến hành cập nhật phiên bản mới thường xuyên.
Những phiên bản mới đều đã được cải tiến, sẽ có các chi tiết vá lỗi và lỗ hổng mà người dùng thường gặp khi sử dụng phiên bản cũ. Nhờ đó, các phần mềm sẽ được đảm bảo hoạt động trên máy tính một cách an toàn, hiệu quả, tránh được việc lây nhiễm virus không mong muốn.
5. Tải xuống các phần mềm có chứa virus
Việc bạn thường xuyên tải các phần mềm miễn phí, các tệp không rõ nguồn gốc thì đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiễm virus máy tính. Vậy nên, nếu như bạn đang tải ứng dụng sửa hình ảnh, sách điện tử, tệp nhạc,... thì nên đảm bảo vệ độ tin cậy của nguồn phương tiện. Hãy tránh những nguồn có mức độ tin cậy thấp, mới hoặc không phổ biến để tránh việc mang virus về máy.
6. Khởi động dữ liệu từ đĩa CD không xác định
Phần mềm độc hại cũng có thể xâm nhập vào thiết bị thông qua việc bạn đã khởi động dữ liệu từ một đĩa CD không xác định. Chính vì thế, để an toàn thì bạn nên xóa CD khi thiết bị không hoạt động. Nếu như không lấy CD ra trước khi tắt máy, hệ thống của bạn có thể khởi động lại đĩa.
7. Máy tính bị nhiễm virus thông qua bluetooth
Bluetooth cũng có thể là một con đường khác khiến cho virus lây lan sang máy tính của bạn bằng cách ẩn nấp trong các tệp được gửi qua. Chính vì thế, bạn cần phải biết được loại phương tiện nào đang được gửi tới máy tính của mình. Bên cạnh đó, hãy cài đặt cho máy tính một “bộ giáp” hiệu quả để chỉ cho phép kết nối bluetooth với các thiết bị đã biết và thực hiện lưu truyền thông tin sau khi đã được bạn đồng ý.
Cách thức hoạt động của virus máy tính khi xâm nhập
Virus máy tính là một thuật ngữ chung bao gồm nhiều loại virus, cơ chế phân phối và tác động khác nhau. Để hiểu cách thức hoạt động của virus máy tính, bạn nên chia chúng thành hai loại, bao gồm: những loại bắt đầu lây nhiễm và nhân bản ngay khi chúng xâm nhập vào máy tính và những loại nằm im lìm, chờ bạn vô tình thực thi mã. Theo đó, virus máy tính khi xâm nhập sẽ thực hiện theo bốn giai đoạn đó là:
- Giai đoạn không hoạt động: Đây là khi virus ẩn trên hệ thống của bạn, đang nằm chờ được kích hoạt.
- Giai đoạn lan truyền: Đây là giai đoạn khi vi rút bắt đầu tự sao chép, lưu trữ các bản sao của chính nó trong các tệp, chương trình hoặc các phần khác trên đĩa của bạn. Các bản sao có thể được thay đổi một chút nhằm cố gắng tránh bị phát hiện và chúng cũng sẽ tự sao chép, tạo ra nhiều bản sao khác để tiếp tục lan rộng.
- Giai đoạn kích hoạt: Một hành động cụ thể sẽ bắt đầu quá trình kích hoạt virus. Đây có thể là hành động của người dùng, chẳng hạn như nhấp vào biểu tượng hoặc mở ứng dụng. Hay cũng có các loại vi-rút khác được lập trình để hoạt động sau một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn như sau khi máy tính của bạn khởi động lại vài lần.
- Giai đoạn thực thi: Bây giờ chương trình của virus được thực thi và giải phóng tải trọng, tác hại của virus máy tính sẽ bắt đầu xuất hiện, gây ảnh hưởng tới thiết bị của bạn.
Cách khắc phục khi máy tính bị nhiễm virus
Có nhiều nguyên nhân nhiễm virus máy tính, vật nên có lẽ điều mà rất nhiều người quan tâm hiện nay đó là cần phải làm gì để khắc phục điều này. Nếu như không nhanh chóng tìm cách xử lý máy tính nhiễm virus, có thể mọi dữ liệu của bạn sẽ bị mất, bị đánh cắp, làm tổn thất nặng nề đến công việc. Chính vì thế, khi phát hiện máy tính có điều bất thường, bạn cần phải:
- Sao lưu dữ liệu: Đây là điều cấp thiết đầu tiên mà bạn cần phải thực hiện. Bạn nên nhanh chóng sao lưu dữ liệu sang một thiết bị khác, đặc biệt là đối với những file, tệp tin quan trọng để tránh việc bị mất do virus xóa đi.
- Ngắt kết nối mạng: Đối với những loại virus mà kẻ xâm nhập có thể truy cập vào thông tin cá nhân thì có khả năng họ sẽ sử dụng chính máy tính của bạn để đi tấn công các máy tính khác. Chính vì thế, bạn cần phải dừng hoạt động này bằng cách tắt kết nối truy cập Internet. Điều này có thể thực hiện nhờ vào việc hủy kết nối bằng cáp, đường điện thoại hoặc bằng nhiều cách khác.
- Truy cập vào nguồn an toàn: Đây là cách khắc phục lâu dài, cụ thể đó là bạn không nên mở các file đính kèm không rõ nguồn gốc được gửi qua email, những liên kết không an toàn. Bên cạnh đó, bạn cũng nên thường xuyên cập nhật phần mềm diệt virus và sử dụng tường lửa.
- Cập nhật hệ điều hành mới: Mặc dù cách này sẽ làm cho những chương trình và các file trước đây bị mất nhưng đó là cách tốt nhất để máy tính của bạn thoát khỏi mối nguy hiểm hoặc những thay đổi của kẻ tấn công.
Cách phòng tránh virus máy tính hiệu quả
Phòng chống virus là cách tốt nhất để máy tính bạn tránh được các phần mềm độc hại. Việc vệ sinh kỹ thuật số tốt cũng như thói quen duyệt web hợp lý sẽ giúp bạn tránh được những mối đe dọa từ virus máy tính. Trong đó, có một số lời khuyên bạn cần lưu ý về cách phòng tránh virus máy tính đó là:
- Có thái độ cảnh giác: Bạn đừng nên bị hấp dẫn bởi các ưu đãi đặc biệt, liên kết hoặc tệp đính kèm mà không phải là thông tin mình đang chờ đợi trong email hoặc những tin nhắn khác.
- Không dùng phần mềm vi phạm bản quyền: Các phương tiện vi phạm bản quyền như phim hoặc nhạc mà bạn tải xuống từ các nền tảng chia sẻ tệp có thể chứa phần mềm độc hại trong đó. Bởi vì bạn sẽ không biết được mình nhận được gì khi tải các tệp xuống từ nguồn chưa xác minh.
- Hãy cẩn thận khi tải ứng dụng: Mặc dù Google Play và App Store sẽ giám sát các ứng dụng của họ để đảm bảo an toàn, nhưng đôi khi phần mềm độc hại cũng có thể lọt qua được. Chính vì thế, trước khi tải một ứng dụng hoặc chương trình mới, bạn cần đảm bảo chúng an toàn.
- Tránh các quảng cáo và popup nguy hiểm: Các quảng cáo và popup đôi khi cũng đã cài đặt virus hoặc mã độc hại vào trong đó. Chính vì thế, bạn hãy cẩn thận với các quảng cáo trực tuyến. Nếu như quan tâm đến một sản phẩm nào đó, tốt nhất bạn nên truy cập vào trong trang web chính thức của công ty.
- Cài đặt bản cập nhật: Khi bạn thấy có thông báo về việc cập nhật hệ điều hành hay một chương trình nào đó thì nên hành động ngay. Bởi vì các bản cập nhật này có thể đã được nâng cấp, cải thiện những chỗ chưa hoàn thiện so với phiên bản cũ. Tuy nhiên, bên cạnh đó bạn cũng nên cảnh giác vì đó có thể là trò lừa đảo hỗ trợ kỹ thuật, khắc phục sự cố của tội phạm công nghệ cao.
- Dùng phần mềm an ninh mạng đáng tin cậy: Dù cho bạn có hiểu biết về phần mềm độc hại như thế nào thì đôi khi, virus cũng có thể lọt qua. Chính vì thế, đừng chủ quan mà hãy bảo vệ dữ liệu, thiết bị của bạn bằng phần mềm diệt virus uy tín, có khả năng phát hiện mối đe dọa để chúng không thể lây lan vào vệ thống của bạn.
Trên đây là những chia sẻ của đội ngũ biên tập viên Phương Nam 24h để bạn hiểu hơn về các nguyên nhân máy tính bị nhiễm virus. Có thể thấy rằng, việc máy tính bị nhiễm virus sẽ bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Hơn hết đó là hiện nay còn có nhiều loại virus nên sẽ tạo cho người dùng nhiều khó khăn, làm cản trở đến quá trình sử dụng thiết bị. Hi vọng rằng qua bài viết, bạn đã hiểu hơn về các nguồn lây lan virus, từ đó tìm ra được hướng khắc phục hiệu quả.