Thu nhập ròng đóng một vai trò quan trọng trong lĩnh vực kinh tế và tài chính. Theo đó, nếu bạn là người mới khởi nghiệp hoặc đang điều hành một công ty thì việc hiểu rõ bản chất cũng như biết cách tính net income sẽ giúp bạn dễ dàng đo lường hiệu suất, đánh giá khả năng sinh lời và dự đoán các thay đổi trong tương lai. Còn đối với những người tự kinh doanh hoặc nhận lương từ nhiều nguồn khác nhau, việc phân tích chỉ số này sẽ cung cấp cái nhìn rõ ràng về tiềm năng thu nhập của họ. Vậy thu nhập ròng là gì? Ý nghĩa và công thức tính toán ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết ngay trong bài viết dưới đây nhé.
Thu nhập ròng là gì?
Thu nhập ròng hay lợi nhuận ròng, còn được gọi với nhiều cái tên tiếng Anh khác như net income, net profit, net earnings và viết tắt là NI. Vậy thu nhập ròng là gì?
Thu nhập ròng là chỉ số đo lường thể hiện mức độ lợi nhuận mà các cá nhân, doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư đạt được trong một khoảng thời gian nhất định sau khi lấy doanh thu trừ đi tất cả các chi phí. Các khoản chi đó thường bao gồm giá vốn hàng bán, trả lương cho nhân viên, chi phí hành chính, vận hành, khấu hao, lãi ngân hàng, thuế thu nhập doanh nghiệp,... và nhiều hạng mục liên quan khác.
Được xem như một chỉ số quan trọng trong lĩnh vực tài chính, thu nhập ròng có ý nghĩa đặc biệt giúp nhà quản trị đánh giá hiệu suất kinh doanh và khả năng sinh lời của một công ty. Do đó, NI luôn có mặt trong báo cáo thu nhập của doanh nghiệp như một Bottom Line (điểm mấu chốt) để kết luận mức lợi nhuận thực tế mà công ty đạt được sau khi đã trừ đi các loại chi phí và thuế.
Mặt khác, các công ty thường sử dụng net income để tính thu nhập trên từng cổ phiếu và tại Anh, các nhà phân tích kinh doanh thậm chí xem NI là lợi nhuận mà công ty trả về cho các cổ đông.
Ý nghĩa của thu nhập ròng (net income) đối với cá nhân và doanh nghiệp
Thu nhập ròng là một khái niệm tài chính quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định và lối sống của mỗi người cũng như khả năng luân chuyển dòng tiền của công ty. Do đó mà việc xác định net income có ý nghĩa quan trọng với doanh nghiệp và cá nhân, cụ thể:
1. Đối với cá nhân
Thu nhập ròng có vai trò quan trọng trong việc quản lý tài chính cá nhân khi giúp bạn kiểm soát và điều chỉnh các khoản mục chi tiêu hàng ngày.
- Net income âm: đây là dấu hiệu cho thấy cá nhân đó đang chi tiêu nhiều hơn thu nhập hiện có. Trong trường hợp này, bạn cần xem xét cẩn thận và loại bỏ những khoản chi không cần thiết, đồng thời tìm cách tăng thu nhập của mình.
- Net Income dương: Đây thực sự là một dấu hiệu đáng hãnh diện vì bạn đang quản lý tài chính cá nhân rất hiệu quả. Bạn có khả năng duy trì một mức chi tiêu hợp lý, biết cách tiết kiệm tiền hoặc đầu tư để tạo ra lợi nhuận bổ sung.
Nhìn chung, NI là một chỉ số quan trọng đánh giá mức độ tiêu xài và tình hình tài chính cá nhân của bạn. Nếu bạn đang chi quá nhiều tiền vượt trên thu nhập hiện có thì NI sẽ âm và ngược lại, bạn tích góp được một khoản tiết kiệm hoặc tham gia vào các hoạt động đầu tư.
2. Đối với doanh nghiệp
Không chỉ có doanh nghiệp mà ngay cả nhà đầu tư cũng dành nhiều sự quan tâm cho chỉ số thu nhập ròng bởi vì ý nghĩa quan trọng sau đây:
- Net income âm: trường hợp này được đánh giá là rủi ro khá cao và các nhà đầu tư sẽ ngần ngại đổ tiền vào. Nguyên nhân là vì các doanh nghiệp thường xuyên báo cáo thua lỗ sẽ dễ gặp tình trạng khó khăn về tài chính nên đầu tư vào họ không được coi là an toàn.
- Net income dương: đây được xem là một tín hiệu tích cực. Nhà đầu tư thường đánh giá cao và có khả năng đổ tiền vào doanh nghiệp đó vì họ nhận thấy tiềm năng tăng trưởng.
Net Income từ góc độ của doanh nghiệp phản ánh tình trạng hoạt động hiện tại của họ. Khi một công ty có lãi và thu nhập ròng dương, điều này thể hiện rằng họ đang có lợi nhuận. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp phải chi nhiều hơn so với doanh thu kiếm được thì net income sẽ là số âm và đồng nghĩa với việc tình trạng kinh doanh bị thua lỗ.
Công thức tính net income
Sau khi tìm hiểu khái niệm thu nhập ròng là gì, chắc hẳn bạn đã nhận thấy được tầm quan trọng của NI trong lĩnh vực kinh doanh và đầu tư. Vì vậy, việc tính toán net income sao cho chính xác là vô cùng cần thiết. Vậy làm thế nào để tìm ra chỉ số này? Thực tế, công thức tính net income rất đơn giản và dễ hiểu như sau:
Thu nhập ròng = Tổng doanh thu - Tổng chi phí
Trong đó:
- Tổng doanh thu bao gồm tất cả các nguồn tiền mà doanh nghiệp thu được như bán hàng, lợi nhuận từ hoạt động tài chính và các khoản thu nhập bất thường.
- Tổng chi phí là tổng số tiền mà doanh nghiệp phải chi trả để duy trì hoạt động kinh doanh, chẳng hạn như giá vốn hàng bán, vận hành, truyền thông marketing, quảng cáo, khấu hao, hành chính, thuế thu nhập doanh nghiệp,... và nhiều khoản chi phí khác nữa.
Ví dụ: Giả định báo cáo tài chính của một công ty giày da trong quý 2/2023, có:
- Doanh thu thuần: 9 tỷ đồng.
- Vốn chủ sở hữu và thu nhập khác: 500 triệu đồng.
- Giá vốn hàng bán (bao gồm chi phí nguyên vật liệu và nhân công): 4 tỷ đồng.
- Chi phí hoạt động: 2.1 tỷ đồng.
- Lãi vay trả cho ngân hàng: 500 triệu đồng.
- Thuế thu nhập doanh nghiệp: 950 triệu đồng.
- Các khoản chi khác: 300 triệu đồng.
Để tính toán thu nhập ròng của công ty trong quý này, công thức NI được áp dụng như sau:
Net income = (Doanh thu + Vốn chủ sở hữu và thu nhập khác) - (Giá vốn hàng bán + Chi phí hoạt động + Lãi vay + Thuế + Chi phí khác)
Net income = (9.000.000.000 + 500.000.000) - (4.000.000.000 + 2.100.000.000 + 500.000.000 + 950.000.000 + 300.000.000) = 1.650.000.000 đồng.
Vậy, thu nhập ròng của công ty trong quý 3/2022 là 1,650,000,000 đồng.
Những đặc điểm nổi bật của thu nhập ròng
Thu nhập ròng đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất kinh doanh, đầu tư và quản lý tài chính. Dưới đây, chúng ta sẽ đi sâu vào những đặc điểm nổi bật của net income để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của chỉ số này, cụ thể:
- Thu nhập ròng là kết quả tài chính của một công ty sau khi đã trừ đi tất cả các chi phí và tổn thất của hoạt động kinh doanh. Nếu NI âm ngụ ý rằng doanh nghiệp đang ghi nhận lỗ ròng. Ngược lại, NI dương cho thấy rằng hoạt động kinh doanh đang diễn ra thuận lợi và có hiệu quả.
- Thu nhập ròng tỉ lệ thuận với lợi nhuận và giá trị vốn của cổ đông. Do đó, khi doanh nghiệp trải qua giai đoạn lỗ ròng, lợi nhuận và giá trị vốn của các cổ đông sẽ giảm theo.
- Thu nhập ròng được tính dựa trên công thức kế toán nên phụ thuộc vào nhiều yếu tố và dễ bị ảnh hưởng bởi sự biến đổi của doanh thu hoặc các chi phí ẩn. Khi sử dụng net income để đưa ra quyết định đầu tư tài chính, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng về chất lượng của dữ liệu và mức độ tin cậy của con số này.
- Chỉ số net income có thể không phản ánh lợi ích và thiệt hại của công ty mà chỉ cho thấy doanh nghiệp đang trong tình trạng lỗ hay lãi mà thôi.
Thu nhập ròng chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố nào?
Mức thu nhập ròng của một doanh nghiệp hoặc cá nhân bởi vì được tính bằng công thức kế toán nên phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, cụ thể:
- Chi phí vận hành của doanh nghiệp: bao gồm mọi khoản chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh, chẳng hạn như tiếp thị, quản lý, khấu hao, nhân công,.... Khi các chi phí hoạt động tăng lên thì thu nhập ròng sẽ giảm đi. Vì vậy, các công ty cần thực hiện các biện pháp để giảm chi phí và tăng hiệu suất kinh doanh.
- Giá vốn hàng hóa: yếu tố này có ảnh hưởng trực tiếp đến net income. Vì vậy, doanh nghiệp cần tìm cách đa dạng hóa nguồn cung ứng hàng hóa để giảm giá cost mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm.
- Thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp: được quy định bởi Pháp luật nên công ty không có khả năng thay đổi. Thuế sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và doanh nghiệp cần tuân thủ quy định của luật pháp trong việc nộp số tiền này.
Một số câu hỏi thường gặp về thu nhập ròng
Dưới đây chúng tôi sẽ trả lời một số thắc mắc của người dùng về thu nhập ròng, hãy cùng theo dõi nhé vì biết đâu những câu hỏi này cũng đang trở thành vấn đề nan giải của bạn.
1. Thu nhập cá nhân và thu nhập ròng khác nhau ở điểm nào?
Thu nhập cá nhân đề cập đến tổng số tiền mà một người kiếm được trước khi đóng thuế. Trong khi đó, net income là số khoản lợi nhuận cuối cùng sau khi đã loại bỏ thuế và các khoản khấu trừ khác (nếu có). Nói một cách khác, thu nhập ròng là con số chênh lệch giữa thu nhập chịu thuế và thuế thu nhập của cá nhân hoặc doanh nghiệp.
Chẳng hạn, nếu một cá nhân có tổng thu nhập là 60.000 đô la và họ được khấu trừ 10.000 đô la, thu nhập chịu thuế của họ sẽ là 50.000 đô la. Sau khi tính toán thuế thu nhập (với thuế suất thực tế là 13,88% tương đương 6,939.50 đô la), số tiền cuối cùng mà cá nhân đó nhận được, tức thu nhập ròng sẽ là 43.060,50 đô la.
2. Thu nhập ròng có phải lợi nhuận sau thuế không?
Thu nhập ròng là số tiền còn lại sau khi lấy doanh thu trừ đi các khoản chi phí như giá vốn hàng bán, vận hành, nhân công, lãi,... và thuế thu nhập doanh nghiệp. Điều này đồng nghĩa rằng thu nhập ròng chính là lợi nhuận sau thuế, tức số tiền mà doanh nghiệp kiếm được sau khi đã trả các khoản chi phí và thuế.
3. Điểm khác nhau giữa thu nhập thuần và thu nhập ròng là gì?
Thu nhập ròng và thu nhập thuần là hai khái niệm cơ bản trong hoạt động kinh doanh. Mặc dù cả hai chỉ số có điểm chung là đều liên quan đến lợi nhuận nhưng lại hoàn toàn khác nhau về mặt ý nghĩa và cách tính. Để hiểu rõ hơn thì bạn hãy xem xét bảng so sánh dưới đây:
| Thu nhập ròng | Thu nhập thuần | |
| Định nghĩa | Là lợi nhuận ròng mà một doanh nghiệp hoặc cá nhân kiếm được sau khi đã trừ đi tất cả các chi phí, lãi vay và thuế. | Là doanh thu sau khi đã loại bỏ các khoản khấu hao, thuế xuất nhập khẩu, giảm giá bán hàng, đơn hàng bị trả lại,.... nhưng chưa bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp. |
| Bản chất | Là lợi nhuận sau thuế. | Là lợi nhuận trước thuế. |
| Công thức | Thu nhập ròng = Tổng doanh thu - Tổng các chi phí (bao gồm thuế). | Thu nhập thuần = Tổng doanh thu - Hoa hồng bán hàng - Giảm giá hàng bán - Tổng hàng bán bị trả - Thuế gián thu. |
Như vậy qua bài viết này, Phương Nam 24h đã chia sẻ đến bạn khái niệm thu nhập ròng là gì cũng như ý nghĩa và công thức tính net income trong lĩnh vực tài chính - kế toán. Nhìn chung, thu nhập ròng cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính, tiềm năng đầu tư và hiệu suất kinh doanh của một công ty. Do đó, việc hiểu và quản lý net income đóng vai trò quan trọng giúp đảm bảo sự ổn định, bền vững của tài chính cá nhân và doanh nghiệp.
