Thất bại là gì? Nguyên nhân, ý nghĩa và cách vượt qua thất bại

Thất bại là một thực tế hiển nhiên luôn diễn ra trong cuộc sống dù không ai mong muốn gặp phải nhưng cũng không thể tránh khỏi. Tuy nhiên ở một khía cạnh khác, thất bại được xem là bài học quý báu giúp con người nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau bởi lẽ sau mỗi thất bại, chúng ta lại càng sẽ tích lũy được nhiều giá trị hơn. Vậy, bạn đã biết thất bại là gì và ý nghĩa ra sao chưa? Liệu rằng thất bại có thực sự là "mẹ" của thành công? Hãy đồng hành cùng chúng tôi để giải đáp những thắc mắc này trong bài viết dưới đây nhé!
 

 

Thất bại là gì?

Cuộc sống muôn màu vạn trạng nên không phải lúc nào bầu trời cũng trong xanh và hành trình của con người sẽ không luôn tràn ngập màu hồng. Vì lẽ đó mà ngoài những thành công thì chúng ta cũng sẽ gặp nhiều rủi ro có thể dẫn đến thất bại. Vậy bạn đã hiểu rõ thất bại là gì chưa?

Thất bại là một trạng thái phổ biến thường xuyên được đề cập trong xã hội hiện đại. Hiểu đơn giản, đây là những sai lầm mà chúng ta mắc phải trong cuộc sống dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Việc đưa ra quyết định không đúng, hành động thiếu chín chắn hoặc thiếu sự nỗ lực, kiên trì có thể được coi là thất bại của con người.

Mặt khác, thất bại là việc chúng ta không đạt được những mục tiêu hoặc dự định đã đặt ra hay không thu được kết quả như dự kiến. Những thất bại có thể gây hậu quả về mặt vật chất và tinh thần mà không phải ai cũng chấp nhận được.

Đối với những bạn trẻ mới bắt đầu hành trình của cuộc đời và chưa có nhiều trải nghiệm thì có thể họ sẽ bị sốc khi đối mặt với thất bại. Họ có thể mất phương hướng và trải qua các cảm xúc tiêu cực nhưng ngược lại với những người có nhiều kinh nghiệm thì thất bại thường được coi là động lực, là bài học giúp họ tiến bộ và đạt được thành công.
 

 

Tại sao chúng ta lại gặp thất bại?

Thực tế cho thấy, không ai mong muốn bản thân mình trở thành người thất bại. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố tiêu cực lại góp phần làm bạn gặp phải thất bại và đôi khi chính bản thân bạn cũng không thể tránh khỏi những tác nhân đó, điển hình như:

1. Không có mục tiêu rõ ràng

Trong mọi khía cạnh của cuộc sống, việc đặt mục tiêu đóng vai trò quan trọng, tạo ra nguồn động lực để chúng ta không ngừng cố gắng và liên tục tiến bộ. Bạn đã bao giờ thử tưởng tượng nếu thiếu đi mục tiêu phấn đấu thì cuộc sống trong tương lai của mình sẽ như thế nào chưa? Liệu rằng bạn có ý thức được mình phải làm gì và đã định rõ kế hoạch tiếp theo hay chưa?

Có thể thấy, việc các thanh niên hiện nay thiếu đi mục tiêu cụ thể cho tương lai của mình là một rủi ro đáng kể dẫn đến sự thất bại. Đôi khi, thất bại không chỉ xuất hiện trong công việc hoặc hành động mà còn ẩn chứa trong tư duy. Nếu tình trạng này kéo dài, có khả năng bạn sẽ bị lạc hậu và tụt lại trong một xã hội ngày càng phát triển không ngừng.

2. Phương pháp không thích hợp

Thành công có phương pháp cụ thể nhưng để đạt được sự thành công, bạn phải hiểu và biết cách áp dụng chúng sao cho hiệu quả, chính xác. Có hàng nghìn cách tiếp cận thành công và mỗi phương pháp mang đặc điểm chung nhưng cũng có đặc trưng riêng nên vì lẽ đó mà việc tìm ra phương pháp phù hợp là bước quan trọng để tiến gần hơn tới mục tiêu. Thực tế cho thấy, có nhiều người gặp thất bại trong cuộc sống cũng là bởi vì họ chưa thể chọn được một phương pháp, con đường phù hợp với bản thân mình. Việc này đôi khi đòi hỏi sự tự trải nghiệm, tìm hiểu về bản thân và khám phá những kỹ năng mà mỗi người có.

3. Trí tuệ không đủ

Muốn thành công trong cuộc sống, bạn cần có một cái đầu nhanh nhạy, trí óc linh hoạt và sự chuẩn bị kỹ càng để đối diện với những rủi ro. Bên cạnh đó, để xây dựng sự nghiệp lớn, việc trang bị cho bản thân một trí tuệ thông minh là không thể thiếu. Sự thông minh cần thiết để thành công bao gồm ba khía cạnh chính: kiến thức, tầm nhìn và "ngộ tính".

- Kiến thức là một điều kiện cần và đủ, mức độ kiến thức càng cao thì tầm nhìn của bạn càng mở rộng. 

- Tầm nhìn xa trông rộng để phát hiện và nắm bắt cơ hội một cách nhanh chóng. 

- "Ngộ tính" là một dạng sự nhận thức ở một tầm cao mới giúp người thành công nhận ra điều mà người khác không thể nhìn thấy và chỉ có họ mới có khả năng tạo ra sự khác biệt.

4. Công cụ không tiên tiến

Ở thời đại công nghệ kỹ thuật số và khoa học phát triển mạnh mẽ như hiện nay, nếu bạn muốn thành công trong các ngành nghề thì ngoài việc cần có một tâm trí sắc bén thì đòi hỏi phải có sự hỗ trợ đắc lực từ các công cụ làm việc hiện đại. Chỉ có như vậy thì bạn mới có thể đạt được hiệu suất 100% dù chỉ đầu tư 50% công sức.

Ví dụ, giai đoạn đại dịch Covid-19 gần đây, nếu xét ở thời điểm quá khứ, nhiều ngành nghề có lẽ sẽ gặp khó khăn khi cố gắng duy trì hoạt động trong bối cảnh giãn cách xã hội, hạn chế tiếp xúc. Tuy nhiên, nhờ vào sự tiến bộ của các ứng dụng và xu hướng công nghệ hiện đại, chúng ta vẫn có thể kết nối cũng như làm việc trực tuyến tại nhà mà vẫn đạt hiệu suất công việc cao, không khác gì khi gặp mặt trực tiếp.

5. Thiếu niềm tin, không kiên trì

Tin tưởng vào khả năng của bản thân được xem là một nguồn năng lượng lớn, giúp bạn biến những ước mơ của mình thành hiện thực. Do đó, khi tiến hành bất kỳ nhiệm vụ nào dù khó khăn đến mấy thì bạn vẫn phải luôn có sự kiên trì, quyết tâm và tin vào bản thân mình sẽ làm được.

Thực tế cho thấy, khi thực hiện một công việc mà tâm trạng bạn đầy lo lắng, thiếu sự tự tin thì chắc chắn bạn sẽ không thể kiên trì và việc đó sẽ gặp khó khăn, thậm chí không đạt được hiệu quả mong muốn. Đây là một biểu hiện của thất bại điển hình, thường thấy trong cuộc sống hiện nay.
 

 

6. Không có tinh thần học hỏi

Đã là con người thì chắc chắn không có ai là hoàn hảo cả và đều có những khía cạnh cần hoàn thiện. Vì lẽ đó mà nếu chỉ ở yên, không chịu học hỏi, không tự rèn luyện và tìm kiếm thì bạn sẽ mãi mãi bị thiếu sót. Đây được xem là nguyên nhân chủ yếu khiến nhiều người không đạt được thành công, trở nên thất bại trong một xã hội đang ngày càng phát triển và lúc nào cũng tụt hậu so với những người xung quanh.

7. Quan niệm cổ hủ

Thực tế cho thấy, kẻ thù lớn nhất của sự thành công, đó chính là sự cổ hũ, bảo thủ, không chịu làm mới tư duy, phát triển growth mindset cũng như cập nhật những tư tưởng hiện đại. Quan niệm lạc hậu này chủ yếu bắc nguồn từ sự từ chối học hỏi, sợ thay đổi, không thích ứng với thời đại và thiếu sáng tạo. Đúng như câu “kẻ thức thời mới là trang tuấn kiệt", thành công không bao giờ đến với những kẻ luôn không chịu thay đổi. 

8. Thiếu trách nhiệm 

Cuộc sống tuân luôn theo quy luật tự nhiên rằng thành tựu mà bạn đạt được sẽ tương xứng với những nỗ lực mà bạn đã bỏ ra. Do đó, điều quan trọng là bạn hãy làm tốt phận sự và trách nhiệm của mình, đồng thời tích lũy kinh nghiệm, sự khôn ngoan để vượt qua mọi thách thức. 

Mặt khác, những người không đạt thành công thường tỏ ra hài lòng với những điểm yếu và không quan tâm đến việc học từ kinh nghiệm để tìm ra cách tiếp cận hiệu quả hơn. Có những người luôn tìm kiếm lý do về việc tại sao họ không thể làm điều này hay điều kia trong khi họ chẳng bao giờ dám thực hiện. Cách giải quyết tốt nhất cho sự thiếu trách nhiệm này là dừng lại khi ý thức của bạn bắt đầu nảy sinh những lý do lười biếng và hãy bắt tay vào thực hiện công việc ngay lập tức.

9. Thiếu tính cộng đồng

Kỹ năng xã hội kém cũng là một trong những yếu tố trở ngại trên con đường đi đến thành công của bạn. Theo đó, những người thiếu tính cộng đồng thường thể hiện bản thân qua lời nói như "ít nhất tôi đang nói thật" hoặc “đây là con người tôi, cố gắng mà chịu đựng đi“. Họ thiếu khả năng tương tác xã hội một cách thông minh, thường tỏ ra ngạo mạn và không biết cách đối xử tế nhị với người khác. Tuy nhiên, bạn nên nhớ rằng sẽ không ai quý mến những kẻ luôn tỏ ra hùng hổ, thích thể hiện hoặc không biết tri ân khi được khen ngợi. Vì lẽ đó mà biết cách giao tiếp, ứng xử khôn ngoan với các mối quan hệ xung quanh cũng góp phần ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự thành công của bạn.

10. Thường xuyên trì hoãn

Thất bại luôn là nỗi sợ của hầu hết mọi người nhưng đường đi tới thành công lại chưa bao giờ là dễ dàng mà đôi khi, bạn sẽ phải trải qua nhiều vấp ngã. Do đó, nếu bạn chỉ gặp một số khó khăn nhỏ mà đã chán chường hoặc đầu hàng thì có lẽ thất bại đang ở trước mắt bạn.

Một điều thú vị về những người này là họ cũng nhận thức được mình đang bị trì hoãn nhưng hoàn toàn lại không thấy xấu hổ về điều đó mà họ luôn tìm mọi cách để bào chữa cho bản thân. Có thể xem họ là những người không biết quý trọng thời gian và luôn tỏ ra hài lòng với cuộc sống lặp lại mà ngày nào cũng giống như ngày nào.

11. Thiếu chính kiến

Thiếu chính kiến đề cập đến những người không bao giờ chắc chắn về bất cứ điều gì và không thể đưa ra quyết định. Trong mọi cuộc tranh luận, họ luôn giữ thái độ bảo thủ và không thể mở lòng trước những quan điểm khác. Mặt khác, họ luôn trong trạng thái thờ ơ trước một thế giới luôn đầy rẫy những điều mới mẻ cần khám phá nhưng lại không biết rằng điều này sẽ dần giết chết ý chí của họ trong âm thầm. 

Thực chất, những người đang làm thay đổi thế giới ngoài kia có thể không hề xuất sắc như chúng ta thường nghĩ, họ đôi khi chỉ là những người bình thường và thậm chí không nổi bật. Nhưng điều khiến họ đáng ngưỡng mộ là khả năng tự quản lý và liên tục phát triển bản thân. Có thể bạn đang đối mặt với quá nhiều ý tưởng và dễ rơi vào bế tắc vì thiếu thời gian. Lúc này, hãy tắt điện thoại, dừng lướt mạng xã hội, không để ý đến chuyện của người khác và bạn sẽ bất ngờ với những gì mà bạn có thể đạt được.

12. Không dám đối mặt với khó khăn 

Thực tế là khi bắt đầu thực hiện một dự án mới, suy nghĩ về khả năng thất bại thường xuất hiện và nhiều người sẽ đặt ra câu hỏi liệu rằng họ có thể làm được hay không. Kiểu tư duy này thường thuộc về những người thích sự an toàn, mong muốn một cuộc sống bình lặng và không muốn đối mặt với những thách thức lớn.

Họ cũng thường mang theo tâm lý sợ rủi ro và không dám thực hiện những điều mới mẻ hay chưa có ai thử nghiệm qua. Vì vậy, nếu muốn đạt được đột phá và tự tin trong cuộc sống, bạn cần ngay lập tức loại bỏ những suy nghĩ sợ hãi này khỏi tâm trí của mình.
 

 

Vai trò của thất bại trong cuộc sống mỗi người

Mọi người đều khao khát rằng cuộc đời của mình sẽ chỉ toàn thành công nhưng thực tế lại cho thấy, thất bại cũng có những giá trị và lợi ích riêng trong cuộc sống. Vậy, ý nghĩa của thất bại mang đến cho mỗi người là gì?

1. Thất bại giúp tăng nhận thức về thực tiễn

Nguyên nhân gây ra thất bại có thể là do chúng ta chưa thật sự nỗ lực hết sức mình. Tuy nhiên, không phải ai cũng có khả năng nhận thức được điều này để thách thức chính mình một lần nữa khi bản thân đã sẵn lòng hơn.

Thức tế, thất bại không phải là điểm dừng cuối cùng như mọi người vẫn thường hay nghĩ mà thay vào đó, nó mang đến một cơ hội để chúng ta tự nhìn ra rằng mình phải nhiều nỗ lực nhiều hơn để hoàn thành mục tiêu và liên tục nâng cấp bản thân. Có thể phương án hiện tại không phải là lựa chọn tối ưu nhưng qua trải nghiệm thất bại, bạn sẽ có một tầm nhìn tốt hơn để định hướng cho tương lai.

2. Thất bại giúp bạn nhận ra giá trị của lao động

Thất bại không chỉ giúp bạn tăng cường nhận thức về thực tiễn cuộc sống mà còn là bài học quý giá về tầm quan trọng của lao động. Khi bạn đầu tư nhiều thời gian và nỗ lực mà không đạt được mục tiêu, bạn sẽ cảm thấy như đã lãng phí rất nhiều. Điều này sẽ thúc đẩy bạn phải cố gắng hơn, nỗ lực nhiều hơn để đạt được kết quả tích cực.

3. Thất bại giúp bạn rèn luyện ý chí, sự kiên trì

Dĩ nhiên, không phải ai trong chúng ta đều được “sinh ra ở vạch đích”, có đầy đủ mọi thứ mà không cần phải xoay xở và phấn đấu cả đời. Vì vậy, để đạt được thành công, chúng ta cần học cách kiên trì và nỗ lực dù cho có gặp thất bại, khó khăn đến mức nào đi chăng nữa thì cũng không được bỏ cuộc. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể rút ra những bài học quý báu và đạt đến đỉnh cao vinh quang mà mình hằng mong muốn.

Thất bại là mẹ thành công - câu nói này liệu có đúng?

Tục ngữ có câu "thất bại là mẹ của thành công" nhưng liệu rằng điều này có đúng trong mọi trường hợp hay không? Trên thực tế, câu nói này chỉ đúng đối với những người kiên trì, có tư duy tích cực, biết đúc kết các bài học, kinh nghiệm quý báu từ thất bại, sau đó cố gắng thay đổi bản thân, làm lại theo phương pháp phù hợp hơn và đạt được thành công. Ngược lại, với những người lúc nào cũng chìm đắm trong khó khăn, vấp ngã và giữ tư duy tiêu cực, bi quan thì thất bại vẫn sẽ mãi là thất bại, không hơn không kém!
 

 

Lắng nghe câu chuyện thất bại từ những người nổi tiếng

Trên thế giới hiện nay, có không ít những nhà tỷ phú, triệu phú nổi tiếng là các tấm gương thành công mà chúng ta nên học hỏi noi theo. Tuy nhiên, để đạt được vị trí đáng kinh nể như vậy thì họ đều phải trải qua những thời kỳ khó khăn, gian truân và thậm chí là biến cố, điển hình như:

- Thomas Edison - một nhà phát minh vĩ đại, từng bị thầy giáo phê bình và đánh giá là có năng lực thấp, thậm chí nói rằng ông không thể học được bất kỳ môn nào. Trước những lời chỉ trích đó, Edison đã trải qua một thời kỳ tuyệt vọng nhưng với sự cố gắng, quyết tâm cùng nỗ lực hết mình, ông đã biến thất bại thành động lực và cuối cùng đạt được thành công vang dội để đời.

- Walt Disney - ông trùm của những bộ phim hoạt hình đình đám, từng bị một tờ báo sa thải thẳng thừng vì thiếu trí tưởng tượng. Tuy nhiên, Disney không chấp nhận thất bại mà vẫn tiếp tục cố gắng nỗ lực bằng chính đôi chân của mình. Hiện nay, Walt Disney là một biểu tượng của sự thành công, không từ bỏ, tạo ra những tác phẩm nghệ thuật điện ảnh nổi tiếng trên khắp thế giới.

- Harland David Sanders - chủ chuỗi nhà hàng KFC, đây cũng là một thương hiệu gà rán từng bị hơn 1000 cửa hàng từ chối khi được ông đến chào bán. Mặc dù đã đến độ tuổi cần phải nghỉ ngơi nhưng ông không chùn bước, vẫn không ngừng cố gắng và tìm kiếm động lực từ những thất bại trước đó. Kết quả là ông đã xây dựng nên một “đế chế” ẩm thực gà rán nổi tiếng, có mặt ở hầu hết khắc các quốc gia trên thế giới.

Những câu chuyện thành công kể trên không phải khuyến khích bạn hãy tìm kiếm thất bại mà là để khẳng định rằng khi gặp khó khăn, hãy tích cực học hỏi, lấy đó làm động lực và bài học quý giá để đạt được điều mình mong muốn trong những cơ hội tiếp theo.
 

 

Làm thế nào để vượt qua thất bại và tiến đến thành công?

Nắm bắt được nguyên nhân dẫn đến sự vấp ngã và hiểu rõ giá trị của thất bại được xem là khía cạnh quan trọng giúp bạn vượt qua mọi khó khăn nhanh chóng. Đứng trước những thách thức trong cuộc sống, hãy giữ thái độ bình tĩnh và dành thời gian để đánh giá tình hình, đề xuất những phương pháp phù hợp. Để làm được điều đó thì bạn có thể áp dụng một số lời khuyên dưới đây:

- Đối mặt với nỗi xấu hổ của chính mình: Hãy tự đặt câu hỏi như sự thất bại này đã thêu dệt nên những câu chuyện xấu hổ gì cho bản thân bạn? Điều đó có làm bạn cảm thấy tiêu cực về bản thân không? Nếu bạn chưa chia sẻ với ai về trải nghiệm xấu hổ này, hãy tìm người mình tin tưởng và thảo luận với họ bởi lẽ cuộc trò chuyện có thể sẽ khiến bạn cảm thấy thoải mái cũng như trải lòng hơn nhiều.

- Khắc phục cảm giác thất bại: Đặt ra cho mình những câu hỏi như làm thế nào để điều chỉnh cảm giác thất bại theo tư duy phát triển? Tư duy cố định có hữu ích trong việc đạt được mục tiêu của bạn không? Hãy tập trung vào việc nhận ra giá trị của sự nỗ lực và cố gắng, thay vì để nỗi sợ thất bại chi phối con người bạn.

- Ghi nhận giá trị của sự cố gắng: Bạn có thể chia mục tiêu thành các phần nhỏ để dễ dàng ghi nhận những công sức mà mình đã đạt được. Ngoài những giá trị hữu hình mà sự nỗ lực mang lại, hãy tập trung vào các cảm xúc tích cực như tò mò, phấn khích và hứng thú khi bạn đang cố gắng thay vì để nỗi sợ thất bại làm chủ mình. Bên cạnh đó, bạn nên dành thời gian để đánh giá những điều mình đã đúc kết được sau mỗi nỗ lực để vượt qua các thách thức trong tương lai.

- Luôn áp dụng tư duy phát triển trong mọi tình huống: Khi đối mặt với thất bại hoặc những thử thách đầy khó khăn, hãy áp dụng nguyên tắc tư duy phát triển. Thực hành điều này ngày càng nhiều sẽ giúp cuộc sống của bạn trở nên mượt mà hơn, ngay cả khi bạn liên tục phải đối mặt với sự thất bại.

Hãy nhớ rằng, thất bại có thể là công cụ giúp bạn trau dồi kỹ năng, hiểu rõ về những thách thức của bản thân cũng như nhận ra rằng bạn có đủ sức mạnh để đứng lên và tiếp tục chinh phục con đường đi đến thành công.
 

 

Thực tế, không có con đường nào là trải đầy hoa hồng và không có thành công nào mà không đi kèm với những khó khăn, thử thách. Do đó, để đạt được điều mình mong muốn, bạn cần phải cố gắng nỗ lực vượt qua nỗi sợ hãi thất bại, đứng lên từ những vấp ngã và không được bỏ cuộc dù cho cuộc đời có xô đẩy bạn đến mức nào đi chăng nữa. Hy vọng rằng với thông tin mà Phương Nam 24h đã chia sẻ ở trên, bạn đã hiểu rõ thất bại là gì cũng như ý nghĩa của thất bại, từ đó đúc kết cho mình những bài học quý báu để tiếp tục kiên trì, nỗ lực trên con đường thành công.